گفت‌وگوی تفصیلی| گپی با استاد به بهانه روز دانشجو؛ از اعتماد رهبری به جامعه دانشجویی تا بحران سلامت در دانشگاه‌های غرب
فردا روزی است که به یاد سه شهید دانشجوی استکبارستیز کشورمان با عنوان روز دانشجو نامگذاری شده است، به این بهانه از عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی درباره ویژگی دانشجوی تراز انقلاب پرسیدیم، استاد دانشگاه تهران حریت، دانش طلبی، کار مستمر، عدالت خواهی و انسان دوستی را از جمله این ویژگی‌ها برشمرد.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس، می‌توان گفت «روز دانشجو» یک روز نیست که تمام روزهای سال روزی مرتبط با دانشجویان است زیرا جایگاه دانشجویان در جامعه جایگاهی مبتنی بر پرسشگری، جریان سازی، گفتمان سازی، تحول خواهی و تلاش نوآورانه در راستای حل مشکلات کشور است و کسی که برای حل نیاز مردم تلاش می‌کند از جایگاه والایی برخوردار است، اما دانشجوی امروز جامعه ما چه میزان از این ویژگی‌ها را دارد و به طور کلی در مسیر گفتمان سازی، تحول خواهی و تلاش برای حل مشکلات جامعه چقدر و چگونه فعال است؟
پاسخ این سؤالات را از سعیدرضا عاملی پرسیدیم، دبیر سابق و عضو فعلی شورایعالی انقلاب فرهنگی که البته استاد ارتباطات دانشگاه تهران هم هست و خود را همیشه یک دانشجو می‌داند.
گفت‌وگوی خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس با سعیدرضا عاملی را در زیر می‌خوانید:
* روز دانشجو نماد روحیه دانشجویی مبارزه با سلطه غرب بر ایران است
فارس: آقای دکتر عاملی شما عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی هستید و در واقع در حوزه دانشگاهی کشور مسؤولیت داشته و دارید، اما در آستانه روز دانشجو قصد داریم به عنوان دانشجوی سابق و استاد امروز از شما درباره این روز سوال کنیم، به عنوان صحبت ابتدایی بفرمایید روز دانشجو را نماد چه ارزشی می‌دانید؟
عاملی: ۱۶ آذر در کشور ما به یاد مبارزه ضد استکباری سه دانشجوی دانشگاه تهران یعنی مصطفی بزرگ نیاز، احمد قندچی و مهدی شریعت رضوی در سال ۱۳۳۲ در اعتراض به سفر ریچارد نیکسون معاون رئیس جمهور آمریکا و از سرگیری روابط ایران با بریتانیا به عنوان روز دانشجو نامگذاری شده است که البته این روز می تواند نماد روحیه دانشجویی مبارزه با سلطه غرب بر ایران باشد.
من روز دانشجو را روز مقاومت در برابر استکبار می دانم که نماد روحیه استکبارستیزی، استقلال طلبی و عدالت خواهی دانشجویان کشورمان است. بروز این روحیه در شکل گیری آماده باش برای دفاع از مردم مظلوم غزه و شکل گیری بسیج عمومی ۱۰ میلیون نفر در مبارزه با استکبار صهیونیستی دیده شد.
واقعا نسل کشی کودکان و زنان و کهنسالان در غزه که بروز خودخواهی و استکبار نظام صهیونیستی است نمودی از توحش و خشونت بی رحمانه است که باید موجب بیداری و هوشیاری همه مردم جهان به خصوص جامعه دانشجویی در سطح جهانی شود که به لطف خدا آثار این بیداری جهانی در مقابله با استکبار صهیونیستی را در سطح جهانی می بینیم
* روحیه ضد استکباری دانشجوی ایرانی با گذشت ۷۰ سال از شهادت سه دانشجوی کشور
فارس: به نظر شما با گذشت ۷۰ سال از واقعه ضد استکباری سه دانشجوی شهید کشورمان، این روحیه همچنان در دانشجویان کشور وجود دارد؟
عاملی: بله، جامعه دانشجویی ما همچنان دارای روحیه عدالتخواهی و ضداستکباری و ارزش‌های مقاومت اسلامی است، امروز فرهنگ مخالفت با ظلم و بی عدالتی یک پدیده جهانی است و جامعه دانشجویی ما یک جامعه پیشتاز و پیشرو در عرصه مقاومت است و شکل گیری فرهنگ مخالفت جهانی با ظلم بنیه بین‌المللی به فرهنگ مقاومت داده است.
* همیشه یک دانشجو هستم
فارس: حضرتعالی پیش از این گفته بودید که همیشه خود را یک دانشجو می دانید.
عاملی: بله دوست دارم همیشه دانشجو باشم و این مسأله را از خداوند خواسته ام. روحیه دانشجویی در درجه اول روحیه حریت و دانش طلبی است و در درجه بعد از قابلیت کار مستمر و جهاد و کوشش برای بهتر شدن برخوردار است، جوانی و دانشجویی با عدالت خواهی و انسان دوستی گره خورده است.
از سودی دیگر علم‌جویی و دانشجویی منشاء نوآوری است و نوآوری و جدید بودن، بوستان زندگی را آباد می‌کند، اگر فرد در حوزه فعالیت‌های علمی و پژوهشی احساس کند که کارش به پایان رسیده و فعالیتش تمام شده و نیاز به علم جویی و کشف حقایق علم جدید ندارد، گرفتار مرگ حیات علمی و پژوهشی شده است؛ بنابراین دوست دارم از فضای دانشجویی و فعالیت های دانشجویی دور نشوم و نمی خواهم کار استادی دانشگاه سبب شود تا من از فضای دانشجویی فاصله بگیرم.
فارس: پس به عنوان استاد دانشگاه که همیشه خود را یک دانشجو می‌داند درباره ویژگی‌های یک دانشجو که می‌تواند در تراز انقلاب اسلامی باشد صحبت کنید.
عاملی: در درجه اول زندگی چنین دانشجویی مبتنی بر ارزش‌های اسلامی است و چنین دانشجویی بر هدف متعالی تمرکز دارد؛ به طور کلی دانشجو باید پرسشگر، جریان ساز، گفتمان ساز، تحول خواه، با نشاط، با انگیزه و با تلاش های نوآورانه در راستای حل مشکلات کشور باشد.
دانشجوی اینچنینی از خلط مفهوم و مصداق پرهیز می‌کند و اسلام را با مسلمانی‌های ضعیف خلط نمی‌کند.
دانشجو باید در قبال سرنوشت جامعه با کوله باری از تعهد و دانش، به نقادی و اصلاح ضعف ها بپردازد، از حاشیه سازی‌ها پرهیز کند و در مسیر پیشرفت و حل مسائل مردم خستگی ناپذیر باشد
* نگاه انقلابی در حین انتقاد از عملکردها امیدوار به آینده است
فارس: اما برخی دانشجویان معتقدند که فضای نقد و اعتراض در دانشگاه‌ها فراهم نیست.
عاملی: ابتدا بگویم که معتقدم کسی که حرفی برای گرفتن داشته باشد فضا را پیدا می‌کند.
دانشجویان ما سرمایه علمی کشور هستند و اتفاقا جامعه و مسوولان به انتقادات این قشر نیازمندند، اما دانشجویان می توانند اعتراض خود را با نقدعلمی منتهی به ارائه راه‌حل و پیشرفت و ترقی ایران مطرح کنند تا این انتقادات در مسیر رفع مشکلات و آلام مردم به کار برده شود.
اتفاقا نگاه انقلابی از یک نگاه انتقادی برخوردار است که در حین انتقاد از عملکردها امیدوار به آینده است و از هر نوع تخریب سرمایه ملی پرهیز می‌کند و به هیچ وجه در مسیر خسران که ضرر نسبت به سرمایه عمرو سرمایه‌های جمعی و ملی است حرکت نمی‌کند بلکه می‌سازد و رشد می‌دهد.
همانطور که رهبر حکیم انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب بر سرمایه‌های عظیم انقلاب اسلامی با نگاه افتخار و مباهات به برجسته‌سازی پرداختند ما هم باید دقت کنیم که در نگاه انتقادی گرفتار افراط و تلخ‌گویی و تلخ کامی و سیاه نمایی های منجر به ناامیدی نشویم، امور کوچک را بزرگ نکنیم و هرگز در حلقه خستگی و خسته سازی یکدیگر وارد نشویم.
به نظر می رسد تقویت «تعامل و ارتباطات با همه دانشجویان» یک امر مهم است، ارتباطات دلسوزانه و صمیمانه، موجب فهم عمیق تر یکدیگر می شود و اختلال های ارتباطی را کاهش می دهد.
اینکه رهبر معظم انقلاب از دو قطبی شدن جامعه پرهیز می‌دهند، حتما دانشگاه جایگاهی است که می‌تواند هم منشاء اصلی دو قطبی شدن باشد و هم می تواند موجب ایجاد فضای همدردی و تعامل با یکدیگر شود
* یکی از شاخصه‌های شخصیتی مقام معظم رهبری «اعتماد به جامعه دانشجویی و جوان گرایی» است
فارس: در مصاحبه ای فرموده بودید که جریانات مخالف اسلام و ایران که دشمنی و کینه دیرینه‌ای نسبت به انقلاب اسلامی دارند، حتی قبل از پیروزی انقلاب به دنبال تجزیه ایران بوده‌اند و امروز هدف خود را بر روی دانشگاه و دانشجو متمرکز کرده اند، به نظر شما مسیر صحیح دانشگاه ها و دانشجویان ما در برابر اینگونه تهاجمات چیست؟
عاملی: راه سردار شهید سلیمانی و شهدای گرانقدر دانشجو در دوره دفاع مقدس که با همه وجود به حکمت و دوراندیشی و راهبردهای جهانی و ملی رهبری حکیم انقلاب اسلامی باور داشته اند، راه صحیح است، دانشجویان امروز کشور نیز اگر به دنبال مسیر صحیح هستند به مسیر شهید سلیمانی و شهدای دانشجو نگاه و به روش مقام معظم رهبری در مواجهه با مسائل اجتماعی توجه کنند چرا که هر نوع تفرق از مسیر رهبر معظم انقلاب که خود جانباز راه انقلاب و اسلام هستند و با همه وجود و با همه تجربه و اندیشه برای عزت نسل انقلاب و مردم شریف ایران تلاش می کنند، منشاء خسارت بزرگ برای امروز و آینده ایران عزیز است، مقام معظم رهبری بزرگترین عدالتخواه با تفکرات ضد استکباری است و بطور حتم یکی از شاخص های شخصیتی ایشان «اعتماد به جامعه دانشجویی و جوان گرایی» است.
فارس: وظایف مسؤولان دانشگاهی در پرورش دانشجویان تراز انقلاب اسلامی چیست؟
عاملی: مسؤولان حوزه آموزش عالی باید دستیابی به کمالات والای انسانی را به عنوان هدف خود در نظر بگیرند و دانشگاه های ما باید کانون انسان سازی باشد که برای دستیابی به چنین دانشگاهی ۲ تحول را باید در دستور کار داشته باشیم، تحول در محتوای برنامه ها و تحول در اهداف.
فارس: در این مسیر چه باید بکنیم؟
عاملی: در این مسیر باید به چالش ها توجه کرد، واقعیت این است که امروز دشمن از جنگ نظامی با جمهوری اسلامی ایران نا امید است و در واقع دانش دفاعی که در پیوند با دانشگاه شکل گرفته قدرت بازدارندگی ایجاد کرده است ولی ما تدابیر لازم را برای جنگ فرهنگی و جنگ نرم تدارک ندیده ایم، نظام صهیونیستی دل به غلبه در جنگ نرم بسته است.
* بحران سلامت در محیط دانشگاهی غرب
فارس: برای مقابله با جنگ نرم چه راهکاری پیشنهاد می کنید؟
عاملی: یکی از بنیادی ترین اهداف جنگ نرم، به انحصار در آوردن ذهن نسل جوان و ایجاد فضای قطع ارتباط بین نسل انقلابی و نسل غیر انقلابی، نسل دیندار و نسل جدا شده از فضای دینی است.
برای مقابله با جنگ نرم، باید قدرت اندیشیدن و به خصوص اندیشه تحلیلی را در نسل جوان تقویت کرد تا قدرت رمزگشایی از اهداف نظام سلطه را به وضوح ببیند و لمس کند، انسان در جهان غرب با یک نوع تشویش فکری، بی قاعدگی و حتی بحران جنسیت مواجه شده است و یک فرد مردد بین مرد بودن و زن بودن قرار گرفته است. خانواده دچار بحران شده است، هویت به معنای فهم خود و دیگری، گرفتار دوگانگی‌های اساسی شده است، تجاوز به زور شیوع پیدا کرده است.
خانم شنون هال در مقاله ای که در نیچر چاپ کرده است، صحبت از بحران سلامت در محیط های دانشگاهی دارد، افسردگی های مزمن، تجاوز به زور به دانشجویان دوره دکتری و ده ها مسأله‌ای که به نوعی سلامت جسم و روان را به مخاطره انداخته است.
وضعیت بعضی از نسل جوان ما امروز مصداق این شعر پر مفهوم است که:
صیاد از پی صید دویدن عجبی نیست صید از پی صیاد دویدن عجب آرد
متاسفانه جای ظالم و مظلوم با یک ترفندی جابجا شده است، به طور قطع ظالم ترین دولت جهان، دولت آمریکا است که به وجود آمدن با کشتار جمعی بومیان آمریکا آغاز شده و در ادامه حیات با کمتر از دو تا تعامل بدون جنگ، مابقی روابطش با جهان مبتنی بر جنگ بوده است ولی همین آمریکا در ذهنیت اجتماعی بعضی از نسل جوان، کشور الگو تلقی می شود.
* دانشگاه مطلوب و راه‌های دستیابی به آن
فارس: چگونه می توانیم به دانشگاه مطلوب دست یابیم؟
عاملی: دستیابی به چنین دانشگاهی در پرتو تلاش، همراهی، همدلی و همفکری و بهره گیری از تجربه گذشته و البته استفاده بهینه از همه ظرفیت علم جهان است. دانشگاه با محوریت استاد و دانشجو باید مشغله اصلی خود را پیدا کردن مسیرهای درست برای زندگی سالم و صالح قرار دهد و از استقلال و روحیه استعمار زدایی از علم برخوردار باشد.
ما باید بدانیم که دانش یک اولویت دارد و آن خدمت به ملت و کاهش دردها و مانع زدایی از پیشرفت کشور و ظرفیت سازی از مسیر خلاقیت و نوآوری برای راه‌عبورهای جدید برای نشاط ملی و رسیدن با شاخص های تمدن اسلامی است.
دانشگاه باید از ساز و کار تامین نیازهای اساسی مردم، استقرار نظام مند عدالت و رفع تبعیض اجتماعی و تامین رضایت و آسایش مردم برخوردار باشد که این همان دانشگاه تمدن ساز با تمدن نوین اسلامی است که منجر به استقرار جامعه سالم و پاک، جامعه راست‌گویان، جامعه احترام به حقوق انسانی و جامعه بدون فاسد و تبعیض می شود.
پایان پیام/