آبله میمونی چیست ؟
برای ظاهر شدن زیرنویس وارد آپارات شوید
آبله میمونی یا مانکی پاکس یک بیماری عفونی است که توسط ویروس Monkeypox از خانواده ویروس های اورتوپاکس که شامل آبله گاوی، ویروس واکسینیا و همچنین واریولا می باشد به وجود می آید. این ویروس بر دو نوع است که یکی به ویروس آفریقای مرکزی (کنگویی) معروف است و دیگری به غرب آفریقا تعلق دارد. از این بین، آبله کنگویی شدیدتر و خطرناک تر بوده و از قدرت سرایت بالاتری برخوردار است.
اولین بار در سال ۱۹۵۸، زمانی که بیماری آبله در میان انسان ها شایع بوده است این ویروس در میان میمون ها مشاهده شده و از این رو به این نام ثبت شد. پس از آن، اولین مورد انسانی آلوده به مانکی پاکس در سال ۱۹۷۰ گزارش شد. هم اکنون نیز شاهد پیدایش دوباره ویروس در دنیا هستیم.
دلیل اینکه پس از چند دهه، دوباره این بیماری رؤیت شده است هنوز مشخص نیست. اما احتمال می رود علت آن، جهش ویروس مذکور باشد. دوره کمون یا نهفتگی این بیماری که عبارت از زمان ورود ویروس به بدن تا زمان بروز علائم عفونت می باشد ۶ تا ۱۳ روز و گاها ۵ تا ۲۱ روز گزارش شده است. در ضمن معمولا مبتلایان، در مدت زمان دو تا چهار هفته دوره نقاهت بهبودی کامل می یابند.
علائم بیماری آبله میمونی
نشانه های بیماری مانکی پاکس بسیار شبیه آبله مرغان، اما خفیف تر از آن می باشد. با این تفاوت که این بیماری منجر به تورم غدد لنفاوی نیز می شود اما آبله مرغان چنین ویژگی را ندارد. آبله میمونی دارای دوره نهفتگی است. بدین معنا که بلافاصله با ورود ویروس به بدن، علائم آغاز نمی شوند. بلکه ممکن است حداقل پنج روز و حداکثر ۲۵ روز طول بکشد تا بیماری کاملا خود را نشان دهد. علائم بیماری با تب و سردرد آغاز می شود و از جمله مهمترین نشانه هایی که در ادامه پدید می آید تاول ها یا بثورات پوستی می باشند.
این بثورات با گذشت زمان مراحلی را طی کرده و تا زمان بهبودی کامل به چند حالت در می آیند. ماکول (ضایعات مسطح کوچکتر از یک سانتی متری)، پاپول (برآمدگی خیلی ریز اما مشخص)، وزیکول (کیسه ای با دیواره نازک که پر از آب است)، پوسچول (تاول های کوک، ملتهب و چرکی) و دلمه، نام هایی است که بر آن ها نهاده شده است. به طور کلی از اصلی ترین نشانه های آبله میمونی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سردرد
- خستگی و دردهای عضلانی
- شروع تب بالا
- تورم غدد لنفاوی
- ضعف شدید
- کمردرد
- بثورات پوستی که ابتدا در صورت ظهور کرده و سپس در سایر قسمت های بدن دیده می شوند.
آیا آبله میمونی خیلی خطرناک است؟
همانطور که گفتیم علائم این بیماری نسبت به آبله مرغان بسیار خفیف تر است و میزان کشندگی آن نیز کمتر می باشد. اما برخی موارد از جمله افراد مبتلا به بیماری های خاص و علی الخصوص کسانی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند و همچنین کودکان و زنان باردار در برابر آن بسیار آسیب پذیر می باشند. از سویی به دلیل دارا بودن دوره نهفتگی و همچنین امکان ابتلای اطرافیان بیمار، باید آن را یک بیماری جدی تلقی کرد و اقدامات لازم جهت پیشگیری هر چه بیشتر را انجام داد. شایان ذکر است که میزان مرگ و میر گزارش شده ناشی از مانکی پاکس در افریقا یک بیمار از هر ده بیمار یا به عبارتی ۱۰ درصد گزارش شده است. اما علاوه بر آن، ممکن است فرد، عوارض ناشی از عفونت های بیماری را نیز تجربه کند که از جمله آن ها می توان به مننژیت، ذات الریه و حتی کوری ناشی از عفونت شبکیه چشم اشاره کرد.
روش تشخیص بیماری آبله میمونی
آزمایش های مبتنی بر آنتی بادی و آنتی ژن اثری در تشخیص ویروس مانکی پاکس ندارند و به همین دلیل انجام تست خون جهت تشخیص این بیماری کاملا بی اثر است. اما این امر به صورت دقیق، از طریق انجام آزمایش PCR توسط افراد متخصص صورت می پذیرد که با نمونه برداری از تاول های پوستی ظاهر شده بر بدن بیمار امکان پذیر است. بدین صورت که از سطح ضایعات پوستی نمونه برداری شده و جهت انجام آزمایش ویروس شناسی به آزمایشگاه منتقل می شود. باید در نظر داشت که این آزمایش حتما با دقت و احتیاط تمام انجام شده و ایمنی پرسنل کاملا رعایت شود.
بیماری ویروسی علائم آبله مرغان در کودکان و بزرگسالان + عوارض آبله مرغان
راه های انتقال آبله میمونی
ویروس آبله میمونی در وهله اول از حیوان به انسان منتقل می شود که در اثر گاز گرفتن، خراشیدگی پوست توسط حیوان آلوده و یا تماس با گوشت یا قسمتی از بدن و ترشحات بدن حیوان امکان پذیر است. در وهله دوم، انتقال بیماری از انسان به انسان می باشد که آن هم در اثر انتقال ذرات تنفسی درشت از شخصی به شخص دیگر و یا لمس کردن و تماس داشتن با ترشحات بدن فرد بیمار اتفاق می افتد. به طور کلی ویروس مذکور ممکن است از سه طریق وارد بدن شده و افراد را آلوده کند که عبارتند از:
- تنفس هوای آلوده به ویروس و ورود ذرات تنفسی به داخل ریه
- تماس پوست آسیب دیده (حتی در سطح میکروسکوپی) با ویروس آبله میمونی
- از طریق ترشحات مخاطی بدن (بینی، دهان، چشم و ترشحات جنسی) بیمار
پیشگیری از آبله میمونی چگونه امکان پذیر است؟
افزایش آگاهی عمومی و معرفی بیماری به جوامع در معرض خطر یکی از بهترین راه های مقابله با همه گیری آن بیماری است. هر چند که ویروس آبله میمونی به اندازه کرونا ویروس، قدرت انتقال پذیری ندارد اما اگر جدی گرفته نشود ممکن است مشکلات بسیاری را برای جهان به وجود آورد. از جمله توصیه هایی که سازمان بهداشت جهانی جهت جلوگیری از پخش این ویروس ارائه داده است به شرح زیر می باشند:
- در مناطقی که این بیماری شایع است از تماس با حیوانات مشکوک به حمل بیماری و یا لاشه حیوانات خودداری کنید.
- افراد آلوده به ویروس باید فاصله خود را با افراد سالم جامعه حفظ کنند. برای این منظور بایستی تا زمان بهبودی کامل و از بین رفتن اثر ضایعات پوستی قرنطینه شوند.
- از تماس با لوازم و موادی که با انسان یا حیوان آلوده در تماس بوده است پرهیز شود.
- اگر وظیفه پرستاری از افراد بیمار را دارید یا آزمایشات مربوط به افراد مشکوک را انجام می دهید، نکات بهداشتی را کاملا رعایت کنید. از لوازم محافظتی همچون ماسک، دستکش و لباس مخصوص استفاده نمایید.
- در صورت حضور یافتن در مکان های آلوده یا مشکوک، دست های خود را با آب و صابون به خوبی بشویید و یا از الکل برای ضدعفونی کردن آن ها استفاده کنید.
علاوه بر روش های ذکر شده، افراد در معرض خطر می توانند از واکسن آبله میمونی که توسط سازمان غذا و داروی ایالت متحده تأیید شده است استفاده نمایند. همچنین واکسن آبله مرغان نیز در جلوگیری از آن مؤثر است. اما به دلیل اینکه فعلا این بیماری ریشه کن شده تلقی می شود، واکسیناسیون عمومی، در دستور کار وزارت بهداشت کشورمان نمی باشد.
درمان آبله میمونی
هم اکنون درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد. اما خوشبختانه بیماری آبله میمونی در اکثر قریب به اتفاق مبتلایان، علائم خفیفی از خود نشان می دهد که می توان با تجویز داروهای ضد ویروسی و انجام اقدامات مراقبتی خاص آن را کنترل و مهار کرد. همچنین در برخی از کشورها از واکسن آبله یا آبله میمونی جهت پیشگیری و درمان این بیماری استفاده می شود که گفته می شود مؤثر بوده است.
آبله میمونی در ایران
چندی پیش خبر ابتلای چند هموطن ایرانی به بیماری نادر آبله میمونی به گوش ما رسید و سبب بروز نگرانی های شدید شد. اما باید بگوییم که به گزارش مراکز مدیریت بیماری های واگیردار وزارت بهداشت، خوشبختانه تا به امروز هیچ گونه مورد مبتلا به بیماری آبله میمونی در ایران شناسایی نشده است. آن چند مورد مشکوک که گزارش شده بودند نیز با انجام آزمایشات بالینی و تحقیقات لازم، مشخص شد که مبتلا به بیماری های دیگر همچون آبله مرغان و … بوده اند و نه آبله میمونی. اما با این حال مراقبت های مرزی و ورودی کشور جهت جلوگیری از ورود این ویروس توسط مسافران آلوده به میزان زیادی افزایش یافته و تدابیر لازم جهت پیشگیری از آن فراهم شده است.
5/5 – (7 امتیاز)