رنج خراسان رضوی از توزیع ناعادلانه جاده‌های ایمن!
سهم ناچیز استان خراسان رضوی از آزادراه در کشور با وجود سفر میلیون‌ها زائر و مسافر و جمعیت 6 و نیم میلیون نفری نه زیبنده ساکنان استان و نه میهمانان و زائران امام هشتم است.
مصطفی میرجانیان- فارس، مشهد؛ جاده های استان خراسان‌رضوی با جمعیت بیش از شش‌میلیونی این استان که مقصد سفر بسیاری از ایرانیان است، نه زیبنده ساکنان استان و نه میهمانان و زائران بارگاه رضوی است. نقاط حادثه خیز متعدد که برخی به این محل ها با تعداد کشته ها و حوادث گوناگون، لقب جاده مرگ گرفته اند، کُندی پروژه های ساخت آزادراه، آمار تردد بالای خودروهای سنگین، ترافیک زائران در ایامی مانند تعطیلات نوروز، شهادت امام رضا (ع) و… موجب شده طی سال های گذشته، توزیع ناعادلانه ای در احداث آزادراه در کشور را شاهد باشیم؛ موضوعی که گهگاه با افزایش سفرها و رخداد حوادث گوناگون مانند برخورد مرگبار اتوبوس مسافری با دو خودروی سواری در محور سبزوار به بردسکن در ۲۲ تیرماه به تیتر رسانه ها بر می گردد و مردم این استان از نابرابری در برخورداری از جاده های ایمن و آزادراه گلایه دارند.
سکانس اول گزارش؛ شکوائیه ای که طی ۲ روز توسط ۱۰ هزار نفر امضا شد
جاده های خراسان با تعداد کشته های فراوان در تصادف ها و حوادث اخیر، آن قدر گلایه های زیادی را به دنبال داشته است که درخواست یکی از مخاطبان «فارس من» درباره دوبانده شدن جاده سبزوار به بردسکن، طی دو روز توسط ۱۰ هزار نفر امضا شد. ۲۲ تیرماه بود که یکی از مخاطبان خبرگزاری فارس خراسان رضوی مطالبه ای با عنوان «جاده بردسکن به سبزوار را یک‌طرفه کنید» ثبت کرد و در توضیح آن نوشته بود: «علیرغم ترافیک شدید، هر روز شاهد تصادفات مرگبار در این جاده که به جاده مرگ معروف شده، هستیم. ..» موضوعی فقط در ۲ روز، بیشتر از ۱۰ هزار امضا را جمع کرد که میزان حساسیت مردم استان به جاده های خراسان رضوی را نشان می دهد. این پویش، اکنون نزدیک به ۱۴ هزار امضا جمع آوری کرده است و خبرنگاران ما همچنان پیگیر رفع نقاط حادثه خیز این محور هستند.
فقط ۱۱۰ کیلومتر آزادراه در خراسان رضوی
برای بررسی میزان آزادراه در خراسان رضوی و سهم این استان از محورهای ایمن در میان استان های مختلف کشورمان، سراغ اعداد و ارقامی رفتیم که اداره کل راهداری کشور در سالنامه آماری سال ۱۴۰۱ به عنوان آخرین اعداد و ارقام مورد استناد، منتشر کرده است. طبق این آمار، استان پهناور و پرترددی مانند خراسان رضوی با داشتن فقط ۱۱۱ کیلومتر آزادراه، حتی از استان های آذربایجان شرقی، اصفهان، البرز، خوزستان، زنجان، قزوین، قم، لرستان و مرکزی، جایگاه پایین تری دارد! خراسان رضوی با هزار و ۱۳۹ کیلومتر بزرگراه، از اصفهان، خراسان جنوبی، خوزستان، فارس، کرمان نیز رتبه پایین تری دارد و در چند نقطه پرتردد مانند برخی محورهای سبزوار، بردسکن، سرخس و… علیرغم ظرفیت ترانزیتی که به وجود آمده اما جاده های دوبانده، همچنان میزبان مسافران و خودروهای باری سنگین است.
بیشترین سهم از مسافر، دست خالی از جاده ایمن!
آمار آزادراه های استان های مختلف کشورمان وقتی نگران کننده می شود که اعداد و ارقام تعداد مسافران خراسان رضوی را می بینیم. بر اساس سالنامه اداره کل راهداری، طی سال ۱۴۰۱ حدود ۱۷ و نیم میلیون مسافر، شامل ۱۳ و نیم میلیون مسافر درون استانی و حدود ۴ میلیوون مسافر برون استانی، فقط با وسایل حمل و نقل عمومی در خراسان رضوی تردد کرده اند و این استان در مقایسه با استان های دیگر کشورمان سهم ۱۴ درصدی میزان مسافرین جابجا شده و بیشترین سهم از مسافر وسایل حمل و نقل عمومی را در کشور دارد. بیشترین سهم خراسان رضوی در تعداد مسافران در حالی است که رتبه بعدی این آمار مربوط به استان تهران است که با اختلاف زیادی بعد از استان خراسان رضوی قرار دارد.
رتبه ششم حمل کالا با جاده های نامناسب!
در ادامه بررسی هایمان از میزان حساسیت جاده های خراسان رضوی، پس از میزان عبور و تردد زائران و مسافران مشهد، مقدار کالای حمل شده در سطح استان، طی سال۱۴۰۱ را بررسی کردیم. خراسان رضوی با ۱۰/۸۰۶ هزار تن کالای حمل شده درون استان و ۱۸/۰۱۹ هزار تن کالای حمل شده در خارج از استان، پس از استان های اصفهان، تهران، خوزستان، کرمان، یزد و هرمزگان، بیشترین میزان کالای حمل شده در سال گذشته و سهم ۶ درصدی در جابجایی کالای حمل شده جاده ای را دارد. حال سوال این است که با وجود تعداد بالای معادن، تردد زیاد خودروهای سنگین، عبور و مرور زیاد مسافران و زائران و… چرا باید باز هم شاهد نابرابری در توزیع آزادراه ها در سطح کشور باشیم؟ چرا استان خراسان رضوی که بیشترین مسافر را دارد و جزو ۶ استان با بیشترین بار حمل شده است باید چنین جاده های ناایمنی داشته باشد؟
خراسان رضوی؛ چهارمین استان با بیشترین فوتی های ناشی از تصادفات رانندگی در کشور
بررسی های خبرنگار ما نشان می دهد طی سال ۱۴۰۱ تعداد ۱۹ هزار و ۴۹۰ نفر درتصادفات برون شهری، درون شهری و روستایی در کشور فوت کرده اند. این در حالی است که خراسان رضوی با ۶۷۴ کشته در تصادفات برون شهری، ۳۸۷ کشته در تصادفات درون شهری و ۱۲۷ کشته در تصادفات روستایی، سهم ۶/۲ درصدی در تعداد فوتی های ناشی از تصادقات رانندگی در سطح کشور را داشته است. این عدد بیانگر آن است که استان ما چهارمین استان در تعداد کل فوتی های برون شهری و روستایی کشور است که تردد زیاد و جاده های نامناسب و فقر در احداث آزادراه، موجب چنین اتفاق تلخی شده است.
رئیس پلیس راه خراسان رضوی: در عمل ۴۰ کیلومتر آزادراه داریم!
در ادامه این گزارش، سراغ رئیس پلیس راه خراسان رضوی رفتیم. سرهنگ حسین میش مست در گفت و گو با خبرنگار فارس در مشهد اظهار کرد: راه های خراسان رضوی به حدود ۲۱ هزار کیلومتر می رسد. از این میزان فقط ۴۰ کیلومتر آزادراه شهید شوشتری و ۷۰ کیلومتر آزادراه کمربند سبز را داریم. این در حالی است که اکنون فقط مسیر ۴۰ کیلومتری آزادراه شهید شوشتری زیر بار ترافیکی قرار دارد از آزادراه ۷۰ کیلومتری کمربند سبز به ندرت استفاده می شود. یعنی خراسان رضوی در عمل ۴۰ کیلومتر آزادراه دارد. با توجه به حجم تردد بالا در خراسان رضوی برخی کارشناسان می گویند هر دوسال یکبار به اندازه جمعیت ایران به استان ما سفر می کنند. بنابراین آزادراه ها در استان ما شرایط خوبی ندارند.
و افزود: آزادراه حرم تا حرم نیز از سمت قم تا گرمسار انجام شد اما از سمت خراسان رضوی تقریبا هیچ کاری انجام نشده و ما در حوزه راه های خراسان رضوی بسیار ضعیف هستیم.
از رونق گمرکات خوشحالیم اما به چه قیمتی؟
سرهنگ میش مست با اشاره به حجم زائر و مسافران خراسان رضوی گفت: در تمام جلسات اعلام کرده ایم که خیلی از راه های دوطرفه باید یک بانده شود. به عنوان مثال در سال های اخیر، گمرک دوغارون، لطف آباد، درگز و سرخس، وضعیت بسیار خوبی پیدا کرده اند اما ببینید جاده های منتهی به این گمرکات چه وضعیتی دارند؟ خوشحالیم که اقتصادمان رونق پیدا کرده است اما به چه قیمتی؟ بسیاری از این جاده ها دوطرفه است و هرروز، خودروهای سنگین و تریلی های حامل بار از کشور ترکمنستان و کشورهای دیگر در جاده های ما در حرکتند و مسافران زیادی نیز در لابلای تریلی ها تردد می کنند.
تردد خودروهای سنگین در جاده های فرعی موجب خسارت به زیرساخت جاده ها شده است
طی سال های گذشته هرچند که اقتصاد ما شرایط بهتری داشته است ولی ما در راه های استان، پیشرفتی نداشته ایم. در چند محور با این که جاده ترانزیتی است اما جزو راه های فرعی و روستایی محسوب می شود و هرچه تردد در این جاده ها بیشتر شود، حوادث بیشتری خواهیم داشت. ضمن این که تردد خودروهای باری و سنگین به زیرساخت همین محورهای فرعی نیز آسیب های جدی وارد کرده است. از جمله موج های طولی که در جاده درگز و سلطان آباد و سرخس داریم که ناشی از حجم بالای تردد خودروهای باری است.
ایمنی جاده های ترانزیتی با یک خط ۲۰ سانتی متری!
این مقام پلیس راه استان گفت: ما همچنان پیگیر ارتقای وضعیت جاده های خراسان رضوی هستیم اما هزینه های ساخت راه، بسیار بالاست و بودجه ها و اعتبارات ملی را می طلبد. امروزه آمار حوادث جاده ای در محورهای دوبانده مان بسیار زیاد است. به عنوان مثال، معادن ما رونق پیدا کرده اما جاده ها وضعیت بدی دارند. با این که حجم تردد بسیار بالاست اما فقط یک خط سفید ۲۰ سانتی متری، جاده را از هم جدا کرده است که با کوچک ترین خطای رانندگان، حوادث دردناکی رقم می خورد و از آن جایی که بیشتر تصادفات ما رخ به رخ است، کشته های زیادی بر جای می ماند.
رییس پلیس راه خراسان رضوی ادامه داد: در سال گذشته از مجموع ۱۴۰ نقطه حادثه خیز، راهداری اقدامات خوبی انجام داد اما هنوز ۴۰ نقطه حادثه خیز باقی مانده است که برای رفع آن به اعتبارات استانداری و بودجه ملی نیاز داریم. امیدواریم در سال جاری این مشکلات برطرف شود.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی: نمی توان به راحتی از نابرابری و بی عدالتی در آزادراه ها سخن گفت
در ادامه نیز مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی گفت: بحث عدالت، یک موضوع پیچیده است و نمی توان به راحتی گفت توزیع آزادراه در کشورمان ناعادلانه است.
جعفر شهامت در گفت و گو با خبرنگار فارس اظهار کرد: اول باید مشخص کرد که بر چه اساسی می گوییم توزیع آزادراه ها در کشورمان ناعادلانه است. گاهی با توجه به حجم تردد در یک زمان خاص مثل تعطیلات عید به این نتیجه می رسید، گاهی به خاطر ضعف جاده های استان به چنین نتیجه ای می رسید و.. ابتدا باید تعریف کرد که عدالت در چیست؟ عدالت، متناسب با ترافیک، جمعیت، وسعت، فعالیت های اقتصادی، حجم کالا یا مسافر و.. است؟
۷۰۰ کیلومتر محور فرعی باید به راه اصلی تبدیل شود
وی افزود: نگاه ما به عنوان بهره بردار از جاده ها این است که سهم راه های فرعی در خراسان رضوی بسیار بالاست و درصدی از این ها باید به راه اصلی ارتقا پیدا کند. درصدی از راه های اصلی هم باید به بزرگراه ارتقا پیدا کند و در بخشی از محورها هم به آزادراه نیاز داریم. در مقابل عدالت، مواردی مانند بی عدالتی و ظلم است. نمی توانیم به سرعت به این نتیجه برسیم که در بحث جاده ها به ما ظلم شده است. اگر بخواهیم اظهارنظر فنی کنیم از نظر ما در اولویت اول ۷۰۰ کیلومتر راه فرعی در خراسان رضوی باید به راه اصلی تبدیل شود. بخشی از راه های دوطرفه باید به بزرگراه تبدیل شود و به آزادراه هم نیاز داریم.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی ادامه داد: در یک مقطع خاصی محور مشهد- چناران جزو ۹ جاده پرترافیک کشور بود اما باز هم نمی توان گفت در این جاده نابرابری داریم. چون باید مباحث دیگری از جمله وسعت، جمعیت، فعالیت های صنعتی و… را در نظر گرفت. نمی توان به راحتی گفت چون ۸ درصد وسعت کشور را داریم پس باید سهم ۸ درصدی در همه امکانات داشته باشیم. ما نیازهای استان را درباره ارتقای راه ها گفتیم اما برای نظر قطعی درباره بی عدالتی باید موارد زیادی را به صورت تخصصی بررسی کرد.
پایان پیام/