رگ حیات «چاه بریش» زنده شد
«چاه بریش» روستایی ناپیدا در تقسیمات کشوری اما با معدنی خاک خورده و سنگ‌های قیمتی! این روزها نامش دوباره بر سر زبان‌ها افتاده که آغاز شروع یک مهاجرت معکوس در دل کوه‌های سیستان و بلوچستان است.
گروه زندگی: آفتاب سوزان و شن و ماسه روان، همه را خسته و عاصی کرده. دیگر راهی برایشان باقی نمانده است. انگار زمین و آسمان دست به دست داده‌اند تا چندین خانوار از خاندان «نارویی» را راهی نصرت‌آباد کنند؛ شهری در شمال غربی زاهدان. از مهاجرت آن‌ها به اندازه نیم قرن می‌گذرد! و پدربزرگ‌ها به نوه‌هایشان از روستایی می‌گویند به نام «چاه بریش» که حتی این روزها در نقشه کشوری هم نامش نیست. القصه یک نام از «چاه بریش» را در یک نقشه می‌یابید، آن هم معدنی متروکه.
«سنگ فیروزه این معدن از لحاظ کیفیت بهتر از سنگ فیروزه نیشابور است» این‌ها را بهره‌بردار پیشین معدن مس چاه بریش حسین نارویی می‌گوید.
اما انگار این روزها رگ حیات «چاه بریش» زنده شده و خبرهایی به گوش می‌رسد، زیرا این نقطه نامش در خارج مرزهای کشور بر سر زبان‌ها افتاده است، با ما همراه باشید:
روزگاری روستاییان سیستان به خاطر فقر و بیکاری به شهر مهاجرت می‌کردند
بزرگی سیستان و بلوچستان به اندازه کشور سوریه و تنوع آب‌وهوایش منحصربفرد است، البته موقعیت خاص این استان در موقعیت راهبردی و ترانزیتی هم کاملاً مشخص است، انگار همه نگین‌های ایران در سیستان و بلوچستان جمع شده، اما فقر و بیکاری نمی‌گذارد این گل سرسبد ایران روی زیبایش را بیش‌تر نمایان کند. آن هم استانی با تعداد زیاد نعمت‌های خدادادی می‌تواند یک تنه روی پای خودش بیاستد، البته اگر بخواهد.
یکی از نعمت‌های خدادادی این خطه ذخایر معدنی‌اش است، با این وجود تعداد زیاد معادن راکد به دلیل نبود زیرساخت‌ها، امکانات لازم، تجهیزات مرتبط و اماهای دیگر در این استان زیاد است، حتی برخی بهره‌بردارهای معدن که بیش‌تر آن‌ها خصوصی هستند بیش از چند سال نتوانسته‌اند کاری از پیش ببرند و برخی افراد نیز با قاچاق کردن سنگ‌های قیمتی، زخم بر جراحت می‌افزایند.
نیروی کار بومی در سیستان وجود دارد به شرطی که …
این در حالی که از سال ۱۳۹۹ گروهی از جوانان که بیش‌تر آن‌ها مهندس معدن هستند، عزمشان را جزم کرده‌اند تا با کمک مردم بومی و با همت والای جوانان بلوچ برخی معدن‌های راکد سیستان و بلوچستان را از خواب زمستانی بیدار کنند، به همین خاطر فعلاً ۶ معدن؛ مکی، آبغلامان، یاران مکی، خَبر، بزمان و چاه بریش را فعال کرده‌اند و با استخراج و فرآوری محصولات نظیر فروکرومیت، سنگ آهن، فیروزه، مس و غیره توانسته‌اند بیش از ۴۰۰ نفر را به صورت مستقیم و غیر مستقیم وارد عرصه کار کنند.
و روستای ناپیدای «چاه بریش» معدنش پر از مس، فیروزه، مالاکیت، کرومیت و غیره است، از سال ۱۳۹۹ کمی جان گرفته است، استفاده از نیروهای بومی و آموزش تخصصی به آن‌ها برای کار در معدن موجب شده که ۱۵ خانوار به این روستا برگردند.
همت والای ستاد مردمی برای احیای معادن سیستان و بلوچستان
البته بماند برای رسیدن به معدن راهی سخت، پر پیچ و خم را باید طی کنید، حتی گاهی اوقات مجبور می‌شوید از تویوتا پیاده شوید تا چرخ ماشین راهش را پیدا کند و به مسیر بازگردد، با اینکه برخی امکانات به این معدن دورافتاده در دل کوه رسیده است، اما هنوز تا جان گرفتن معدن چند ماهی لازم است.
بالاخره به ایستگاه اول معدن می‌رسیم، خستگی راه همچنان باقی است، اما با دیدن چند کارگر با لباس بلوچ شرمنده خستگی خودمان می‌شویم، کمی صبر می‌کنیم تا زمان استراحتشان برسد، «رسول» با سینی چای به استقبال همکارانش می‌آید، ما هم همراه می‌شویم تا پای صحبت‌های چند نفر از کارگرهای معدن بنشینیم، «کریم» پدر شش فرزند که از نصرت‌آباد به روستای مادری‌اش بازگشته، کلمه «الحمدلله» از زبانش نمی‌افتد، با همان لهجه بلوچی ابراز می‌دارد که حضور در معدن برایم خیلی خوش یمن بوده، کار و کاسبی‌ام جان گرفته و خوشحالم که فرزندانم لبخند بر لب دارند، از سویی دیگر «محمد» که تازه ۲۰ سالش شده، از تلاش‌های مادرش برای سر و سامان دادن او سخن می‌گوید. در این اثنا کارگر دیگری که می‌خواهد نامش پنهان بماند، آرام به ما می‌گوید «راستش از موقعی که در معدن مشغول به کار شدم، قاچاق سوخت را کنار گذاشته‌ام».
سخت مشغول کار هستند تا شادی را به خانه‌هایشان ببرند
بعد از گپ‌‌وگفت با چند کارگر معدن منتظر عضو هیأت مدیره گروه معدنی بنیاد تعاون بسیج مهدی غارسی می‌مانم، او با اشاره به اینکه تقویت هسته‌های مردمی برای اجرای فعالیت‌های اقتصادی از اهداف اصلی بسیج مردمی است، درباره حضور بسیج در این نقطه دورافتاده می‌گوید «از ۱۴ هزار معدن دارای پروانه بهره‌برداری موجود در کشور ۶ هزار معدن غیر فعال ما در کشور وجود دارد که «چاه بریش» هم جزیی از این معادن راکد بود، اما با همراهی مردم و بنیاد تعاون بسیج توانستیم هم معدن و هم این روستا را احیا کنیم و شاهد مهاجرت معکوس از شهر به روستا باشیم».
بسیج در کنار مردم کارهای ناممکن را ممکن می‌کند
چیزی به تاریکی هوا نمانده است و باید برگردیم، با اینکه هر کدام از این کارگرهای معدن برای خودشان قصه‌ای دارند، اما پایان هر قصه آن‌ها در اینجا به خوشی و خرمی است و احیای روستایی به نام «چاه بریش» که به زودی در نقشه تقسیمات کشوری وارد می‌شود.
پایان پیام/