تضاد منافع تهران و آنکارا در قفقاز
رویکرد اردوغان که با هدف اتصال دنیای تُرک و منافع ترانزیتی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است با راهبرد ایران در ارتباط با کشورهای همسایه شمالی که موجبات حذف مرز و قطع ارتباط با ارمنستان، گرجستان، روسیه، دریای سیاه و اروپا میشود در تضاد قرار دارد و با پیروزی مجدد اردوغان احتمالا تلاش آنکارا برای تسریع ایجاد کریدور زنگزور افزایش خواهد یافت.
فارس‌پلاس؛ دیگر رسانه‌ها- ایسکانیوز نوشت: پیروزی مجدد اردوغان در انتخابات ترکیه موجب افزایش قدرت وی و تداوم سیاست‌هایش در این کشور خواهد شد. رئیس جمهور ترکیه توانست در انتخابات به شدت دو قطبی این دوره رقیب خود کمال قلیچدار اوغلو را شکست داده و با کسب حدود 52 درصد از آراء در مقابل 47 درصد رقیب خود پیروز انتخابات شود.
برخی کارشناسان اعتقاد دارند با پیروزی مجدد اردوغان احتمالا مسئله زنگزور مجددا به دستور کار سیاست خارجی ترکیه باز خواهد گشت و بدون تردید یکی از دلایل حمایت همه جانبه علیف از اردوغان در کمپین‌های انتخاباتی همین موضوع بوده است.
نفوذ رژیم صهیونیستی به ساختار حاکمیتی جمهوری آذربایجان / مسأله زنگزور یک سناریوی ساخت ترکیه است
علی‌رغم روابط نسبتا خوب ایران و ترکیه، 2 کشور منافع کاملا متفاوتی در مسائل مربوط به قفقاز دارند. در حالی که ترکیه به شدت به دنبال راه‌اندازی کریدور زنگزور است، این موضوع به هیچ وجه از نظر جمهوری اسلامی قابل پذیرش نیست.
کریدور زنگزور از این جهت برای ترکیه اهمیت دارد که از طریق یک مسیر حمل‌ونقل زمینی ترکیه را به طور مستقیم به آذربایجان متصل می‌کند و دسترسی‌های خوبی به دریای خزر و تقویت روابط با کشورهای آسیای مرکزی برای این کشور ایجاد می‌کند. در مقابل این کریدور منافع جمهوری اسلامی ایران را در حوزه حمل و نقل بین‌المللی، انرژی و دسترسی به کشورهای حوزه قفقاز و اروپا با تهدیدی کاملا جدی روبرو می‌کند.
به همین دلیل شاید لازم باشد جمهوری اسلامی با همکاری دولت ارمنستان اقداماتی را با دولت ارمنستان به منظور جلوگیری از این مسأله در پیش بگیرد. همچنین لازم است که با درگیر کردن روسیه در این مسأله و حمایت هرچه بیشتر از دولت ارمنستان، جلوی یکه‌تازی باکو در این مورد گرفته شود. به نظر می‌رسد درگیری روسیه در جنگ اوکراین و البته گرایش غربگرایانه دولت ارمنستان موجب عدم حمایت مسکو از ایروان شده و همین امر تضعیف جایگاه ارمنستان در معادلات قفقاز را به دنبال داشته است.
گذشته از این، مسیر سیاست خارجی ترکیه پس از پیروزی مجدد اردوغان به شدت مورد توجه رسانه‌ها و محافل سیاسی قرار گرفت. اردوغان در سخنرانی پس از پیروزی خود اعلام کرده که حل مسائل اقتصادی در اولویت او قرار دارد. وی همچنین متعهد شد که به مبارزه علیه گروه‌های کرد در شمال سوریه ادامه خواهد داد. برخی معتقدند رئیس جمهور ترکیه قصد دارد مفهوم «ترکیه قوی» را در دهه سوم حکمرانی خود ایجاد کند. در حوزه سیاست خارجی موانعی بر سر این هدف وجود دارد که یکی از آنها عادی سازی روابط با سوریه است.
موضوع بازگشت پناهجویان سوری در جریان تبلیغات انتخاباتی یکی از سوژه‌های داغ بین نامزدها بود که البته حل آن به سادگی امکانپذیر نیست. هر چند که ترکیه با همکاری ایران و روسیه به دنبال حل این مشکل است و در اوایل ماه جاری، نمایندگان سیاسی دو کشور در نشستی چهارجانبه در مسکو با حضور روسیه و ایران توافق کردند به گفت وگو برای عادی سازی ادامه دهند. اما آنطور که بشار اسد عنوان کرده: «خروج نیروهای ترکیه از سوریه پیش شرط هر گونه دیدار بین رهبران دو کشور است».
علاوه بر این، در حوزه اقتصادی انتقادات زیادی به اردوغان وارد میشود و مخالفان او معتقدند بر اساس داده‌های رسمی ذخایر خالص خارجی بانک مرکزی ترکیه برای اولین بار از سال 2002 به زیر صفر رسیده است. از نظر احزاب اپوزیسیون، بانک مرکزی ترکیه تحت نفوذ اردوغان ذخایر ارزی خود را در تلاش برای مهار رکود چشمگیر لیر ترکیه از بین برده و ارز را از طریق کانال‌های پنهانی به بازار هدایت می‌کند.
شاید همین امر عزم اردوغان را برای استفاده از ظرفیت‌های خارجی برای بهبود شرایط اقتصادی بیش از پیش افزایش دهد. به همین دلیل است که ترکیه تلاش می‌کند تا از طریق عادی سازی روابط با سوریه از مزایای اقتصادی آن استفاده کند.
ترکیه باید بداند که همکاری ایران برای تسهیل و تسریع عادی‌سازی روابط بین دمشق-آنکارا بسیار موثر خواهد بود و تهدید منافع ملی ایران در سایر حوزه‌ها از جمله قفقاز می‌تواند موجب صرفنظر ایران از کمک به ترکیه شود.
پایان پیام/ت