سینما در مسیر رشد پایدار
ذوالفقاری(کارشناس سینما) نوشت: «سینمای ایران پرچالش‌ترین دوران تاریخ خودش را در یکساله اخیر پشت سر گذاشته است. دوره‌ای سخت و پر فراز و نشیب که بخش بزرگی از مطالبات و معضلات تلنبار شده ریشه در گذشته و روزگار کرونا داشته است.
به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری فارس، میدان سینمای امروز موافقان و منتقدانی دارد که هر کدام از زاویه خاص خود به موضوع نگاه می‌کنند. برخی معتقدند سینما طی سال گذشته مسیر رو به رشد و خوبی را پشت سر گذاشته و برخی دیگر می‌گویند که نمی‌شود فروش فیلم‌های طنز را معیار مناسبی برای قضاوت درباره وضعیت سینمای کشور در نظر گرفت. سطحی نگری و کیفیت نازل فیلم‌های پر فروش، مخرج مشترک بسیاری از نقدهای جدی این روزهای سینمای کشور است. در واقع این نوع نقدها به شکلی تاثیرات مخرب آثار طنز( منظور آثار پر فروش این سال‌هاست) را در وضعیت فرهنگی کشور در مرکز توجه قرار می‌دهند.
برخی از منتقدان هم هستند که با همه نقدهایی که به وضعیت سینمای کشور دارند اما از فروش فیلم‌های طنز دفاع می‌کنند، از نظر آنان همین نکته (پر فروش بودن فیلم‌ها) کمک می‌کند تا چراغ سینماها روشن بماند. این طیف با اینکه کیفیت سینمایی آثار طنز را نقد می‌کنند اما تمرکزشان بر بقای سینما و جذب مخاطب است. از سوی دیگر این کارشناسان معتقدند حالا که سینما به حالت طبیعی و معمول خود برگشته، خوب است به جای تمرکز بر کمیت و عدد و رقم فروش گیشه، به کیفیت تولیدات سینمایی و ساحت زیبایی شناسی و گفتمان‌سازی سینما توجه شود.
ابوافضل ذوالفقاری کارشناس سینما در یادداشتی به وضعیت شناسی سینمای کشور پرداخته است. ذوالفقاری در این یادداشت تلاش کرده است مسیر طی شده طی سال گذشته را بازخوانی کند. شاید نور تاباندن بر آنچه طی این دو سال بر سینما گذشت کمک کند به درک دقیق‌تری از آنچه امروز شکل گرفته است برسیم.
ذوالفقاری در این یادداشت نوشت: «سینمای ایران پرچالش‌ترین دوران تاریخ خودش را در یکساله اخیر پشت سر گذاشته است. دوره‌ای سخت و پر فراز و نشیب که بخش بزرگی از مطالبات و معضلات تلنبار شده ریشه در گذشته و روزگار کرونا داشته است. سنگ‌اندازی‌ها، کارشکنی‌ها و هجمه‌های «درون سینمایی و برون سینمایی» هم طی این مدت کم نبوده است. از چالش فیلم‌های مسئله‌دار دولت قبل، تا رکود و تعطیلی سالن‌های سینمایی در مقطع پساکرونا. از بحران «هشتگ تفنگت را زمین بگذار» تا «جنبش تقلیدی می- تو»، از عنکبوت مقدس تا ناآرامی‌ها و سپس، اغتشاشات پاییز و زمستان 1401. همه این مسائل مصائبی را رقم زد که اتمسفر عمومی سینمای ایران در دولت سیزدهم حتی، یک روز آرام و بی‌حاشیه به خود ندیده است.
در کنار همه این بحران‌ها، ورود اپوزیسیون خارج نشین با چند سلبریتی سودازده غرب هم منشاء بسیاری از پیامدهای تلخ و هزینه زا برای این سینمای در حال احتضار بود.
در این میان، سازمان سینمایی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برغم همه بحران‌ها و تهدیدات با طراحی ساز و کارهای هدفمند در پرتو تعامل با بخش‌های عمده صنوف سینمایی توانست از بحران ها سربلند عبور کند.
سینمایی که تا اوائل سال 1401 بسیاری از مرگ و اضمحلال آن حرف می‌زدند و در اغتشاشات سال گذشته به جدی‌ترین میدان تسویه حساب کنشگران سیاسی و معارضان و معاندان انقلاب اسلامی تبدیل شده بود امروز، با ریل گذاری درست و با بنیان‌گذاری گزاره‌های راهبردی به رونق و رشدی بی‌سابقه دست یافته است.
مروری بر حوادث سال گذشته و تیترها و عکس های بسیاری از صفحات شخصی و رسانه‌های مجازی و مکتوب از شکل‌گیری جریان تحریم، ورشکستگی و تعطیلی سینماهای ایران روایت می کنند.
از خاموش شدن چراغ سالن‌های سینما تا توقف پروژه‌های تولید فیلم، از خیمه زدن روی سینماگران برای عدم حضور در رویدادها و پروژه‌های سینمایی تا بیانیه‌ها و نامه‌های تند و مزروانه عده‌ای هنر به مزد؛ و تا موج تخریب هنرمندان متعهد و دغدغه‌مند و هویت‌خواه ملی، از فشار برای تعویق و تعطیلی جشنواره های سینمایی از جمله: مهر سینما، فیلم کوتاه تهران، سینما حقیقت تا اوج این عملیات و پروپاگاندا در فجر 41.
با رویکرد مدیران و متولیان سینمای ایران این نقشه ها نقش برآب شد و تیرها، به دیوار سفت عزم انقلابی و روحیه جهادی مدیریت کلان فرهنگی و سینمایی خورد.
حتی، در واپسین هفته‌های سال گذشته و در آستانه اکران نوروزی هم، شرایطی را برای فضای عمومی سینما رقم زده بودند که تهیه کننده‌ها حاضر به اکران فیلم‌هایشان نبودند و سالن‌های سینما در آستانه تعطیلی بودند.
سازمان سینمایی کشور با فهم شرایط عمومی جامعه و نیز، توجه به ضرورت‌های اجتناب ناپذیر کشور ضمن اهتمام به مولفه های سینمای فرهنگی – اجتماعی و راهبردی و نگاه ویژه تر به اصل «گسترش نشاط اجتماعی» حسب الامر رهبری انقلاب چند پلن مهم را در دستور کار قرار داد:
تمرکز بر ایجاد فرصت های شغلی و رونق اشتغال خانواده
تلاش برای احیای سالن های سینما و رونق گیشه
توجه به گونه های مختلف و سلایق گوناگون اجتماعی
شناسایی منابع و ظرفیت‌های جدید در سایر مجموعه‌ها و دستگاه های اجرایی
تقویت رویکرد حمایتی از سینمای استان‌ها
بد نیست نگاهی بیندازیم به فرایند پروانه‌های ساخت در این دوره که نشان می‌دهد با احصاء نیازهای سلایق مختلف جامعه مدیریت شده است.
از آذرماه سال 1400 تا خرداد 1402 ، پروانه ساخت بیش از 130 فیلم سینمایی صادر شده که از این تعداد 15 فیلم کمدی، 9 فیلم در حوزه پلیسی_معمایی، 21 فیلم در حوزه خانوادگی، 6 فیلم در حوزه تاریخی، 6 فیلم در حوزه ورزشی، 9 فیلم در حوزه کودک و نوجوان، 6 فیلم در حوزه اخلاقی و تربیتی، 4 فیلم در حوزه روانشناسی، 3 فیلم در حوزه فلسفی، 31 فیلم در حوزه اجتماعی، 22 فیلم در حوزه انقلاب و دفاع مقدس بوده است.
نگاه به آمار نشان می دهد که تنها 12 درصد پروانه های ساخت و نمایش را فیلم های کمدی در بر می‌گیرد. سهم ژانرهای تایید شده به این شرح است:
21.36 درصدی ژانر اجتماعی
13.62 درصدی خانوادگی
13.67 درصدی دفاع مقدس
12.8 درصدی کمدی
7.69 درصدی پلیسی و معمایی
5.9 درصدی کودک
5.12 درصدی ورزشی
5.12 درصدی تاریخی
3.41 درصدی روانشناسی
3.12 درصدی اخلاق و تربیتی
2.56 درصدی فلسفی
2.56 درصدی گروهک منافقین
بر اساس آمار و مستندات، در دولت سیزدهم با حمایت سازمان سینمایی رشد آثار دفاع مقدس و توجه به مضامین اجتماعی، خانوادگی به صورت جهشی روند تصاعدی و افزایشی یافته است. این در حالی است که شاخص‌های تولید هم از لحاظ دیدگاهی و گفتمانی و جهان بینی تحول و تغییر یافته است.
توجه به عدالت فرهنگی با تمرکز زدایی از تهران، توجه به تنوع قومیتی و جغرافیایی در آثار از فرهنگ و جغرافیای مرکز گرفته تا شمال، جنوب، شرق و غرب و زبان‌های فارس، کرد، لر، آذری، بلوچ، عرب و غیره، تنوع در بهره‌گیری از فیلمسازان مختلف و جدید و جوان که بیش از نیمی از آثار جشنواره فیلم فجر نتیجه اعتماد به فیلمسازان جوان و تازه کار است و حضور نسل مختلف از سینماگران از نسل اول فیلمسازی تا نسل جدید و جریان سوم سینما.
این‌ها نشانگان تولید فیلم در دوره جدید است که برغم چالش‌های بی‌شمار بخشی از آن تاکنون به بار نشسته است.
البته فراموش نکنیم که لشگر سایبری جریان معاند و اپوزیسیون همچنان ناامید نشده است و همواره از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای و رسانه‌های مجازی در حال دمیدن بر آتش بحران و پاشیدن بذر یاس و نومیدی در همه حوزه ها بویژه حوزه فرهنگ و سینماست.
خوشبختانه، حال سینما این روزها، رو به بهبودی است و بخشی از معارضان درون خانواده سینما و صنوف هم به این واقعیت مسلم پی برده‌اند تا دیگر فریفته دسیسه‌ها و نقشه‌های معاندین، منافقین، سلطنت طلبان و رانت خواهان نشوند. ولی همچنان، برخی از سر غفلت و جهل و عدم درک الزامات جامعه با سطحی نگری به بهانه‌های واهی به قیمت نادیده گرفتن چالش‌های و تهدیدات ملی چوب لای چرخ سینما و سازمان سینمایی می‌گذارند. این عده تنگ‌نظر و ظاهربین نه‌تنها سعی در کتمان این رشد و رونق سینما در اتمسفر «پسا کرونا» و «پسا اغتشاش» دارند بلکه با پنهان شدن پشت توصیف فریبنده همچون ابتذال، سطحی‌نگری و… سعی در تخریب وجهه سینما و مدیران آن دارند.
فراموش نکنیم شش هزار عضو صنوف سینمایی در بدترین شرایط معیشتی و بیکاری به سر می‌برند. محمد خزاعی در آغاز سال با پیامی درخواست کرد تا همگان با همدلی و همگرایی به کمک خانواده سینما بیایند. این مسیر و مجرای حل مشکلات معیشتی و اقتصاد سینماست.
امروز قطار سینما به حرکت در آمده است. لطفا عامدانه یا جاهلانه به سوی آن سنگ نیاندازید.
پایان پیام/