ویژگی مهم عملیات طوفان الاقصی تسخیر باور افکار عمومی بود
جواد غلامزاده کارشناس رسانه و منطقه بیان کرد: ویژگی مهم عملیات طوفان الاقصی تسخیر باور افکار عمومی در خصوص امکانپذیر بودن، شکست و سقوط اسرائیل بود.
فارس پلاس، دیگر رسانه‌ها – برنامه امواج شبهه رادیو گفت‌وگو در گفت و گو با دکتر علیرضا داودی(کارشناس و تحلیلگر ارشد رسانه) و دکتر جواد غلامزاده(کارشناس رسانه و منطقه) به بررسی مدل های رفتاری رسانه های بیگانه، از جعل روایت های میدانی تا تحریف قرائت های ذهنی پرداخت.
تلاش رسانه های بیگانه بر غلبه احساسی و عاطفی بر اذهان مخاطبان
قبل از عملیات طوفان الاقصی روابط رژیم صهیونیستی با برخی از اعضای اپوزیسیون و بعد از آن دیدارهایی که وزیر اطلاعات رژیم صهیونیستی با خبرنگاران ارشد اینترنشنال، شبکه بی بی سی و دیگر رسانه های فارسی زبان اینترنتی و امثالهم داشتند و متعاقبا شاهد تحولات بعدی بودیم در این میان گویا خلاء‌ی ایجاد شد و به یکباره آن هیمنه شکست. این فراز و نشیب را در ادبیات رسانه های بیگانه چگونه ارزیابی می کنید؟
داودی کارشناس و تحلیلگر ارشد رسانه در پاسخ به این سوال گفت: رژیم صهیونیست ظرف شش ماه گذشته نزدیک به ده نشست را تجربه کرده بود که شاید دوتای آن به دلیل اهمیتی که به آن داشتند رسانه ای شد و تمایل داشتند که مخاطب بداند این اتفاق افتاده است. در این رابطه 4نکته بسیار مهم است. نکته اول؛ قاعده ای تحت عنوان "پشتیبانی متقابل" وجود دارد که به زعم رسانه در این قاعده مخاطب باید دو مسئله را درک کند. یک. میزان حمایت و پشتیبانی رسانه در میدان که دارای فاکتورهای بسیاری است که اگر مخاطبی مطمئن باشد که یک رسانه در میدان از این متغیرها حمایت می کند اتوماتیک حدود 20درصد اعتماد اصالت فارغ از اینکه پیامی مخابره شود، اتفاق می افتد. دو. میزان احتمالاتی که مخاطب برای خود نسبت به اصالتی که او به رسانه می دهد، تعریف می‌کند بدین معنی که منِ مخاطب چقدر در رسانه تعریف می شوم. بنابراین؛ اصالت ارتباط دیده شدن خود را نشان می دهد.
وی به میزان کشت سانی محیطی که مخاطب آن را نمی شناسد، اما مایل به درک و عملیات در آن است، اشاره کرد و گفت: زمانی که رسانه ای به ما هو رسانه از پشتیبانی بسیار بزرگتری برخوردار است، مخاطب قدرت او را فائق بر قدرت رسانه های هم عرض او تصور می کند و به دلیل قدرت نمایی، آن رسانه را نسبت به سایر رسانه های دیگر مرجع قرار می دهد.
این کارشناس درباره ایجاد اختلال موازی توضیح داد: در ایجاد اختلال موازی نکته مهم و جدی نهفته است. دشمن می گوید که اگر میدان به نفع ما نچرخید بواسطه دو کاشت قبلی در ذهن مخاطب، می‌توانیم متغییر جدید اضافه کنیم. حال اگر مسئول امنیتی رژیم صهیونستی حرفی بزند، اینترنشنال به زبان فارسی برای مخاطب بازگو می کند. بنابراین؛ یک مترجمِ نیمه قدرت مند دارای شبکه فائق شده پیدا کرده اید. حالا اگر کنار اینترنشنال شبکه من و تو، بی بی سی فارسی و دیگر شبکه ها قرار گیرد، ضرایب افزایش می یابند. بنابراین؛ مخاطب به مرحله ای تحت عنوان "هماهنگی ناهمگون" می‌رسد. در این مرحله مخاطب بین جبهه مقاومت و جبهه غیرمقاومت دو برداشت موازی می کند. که در ذهن مخاطب یک هماهنگی به نفع حریف و ناهمگون نسبت به محیط اتفاق می افتد. یک؛ مخاطب می گوید اینها شبکه ارتباطات همگون دارند دو. این سو از داشتن شبکه محروم یا ناتوان هستند. بنابراین؛ دراینجا مخاطب در مرحله انتخاب قرار می گیرد.
افزایش سپرهای دفاعی رژیم صهیونیستی در حوزه رسانه
داودی خاطرنشان کرد: در دیدارهایی که بین اعضا اتفاق افتاد، به یک مسئله بیش از سایر مسائل پرداخت و آن هم "افزایش سپرهای دفاعی رژیم صهیونیستی در حوزه رسانه" بود. رسانه های رژیم، قدرت کنترل ده درصد از افکارعمومی شهرک نشین ها را هم ندارند، که در این دوره این موضوع اثبات شد و می‌توان گفت که در حوزه پدآفندی حرفی برای گفتن ندارند. مانند موضوعی که در قصه جورج فلید راجب به سی ان ان و فوکس نیوز اثبات شد. بنابراین؛ وارد مسئله دوم که گسترش شبکه انتقال پیام بیمار و میکروبی که توانایی فلج کردن ذهن جبهه مقاومت به نفع اسرائیلی ها از طریق شبکه ای که یکسال گذشته عملیات میدانی صورت گرفت، می شویم. به همین دلیل مسیح علینژاد در ده روز اخیر در شبکه های اینترنشنال، من و تو و بی بی سی فارسی مجددا با تغییر و لحن ادبیات به فعالیت می پردازد. در بمباران بیمارستان غزه ظرف سه ساعت اول به تولید 65 هزار پالس پیام به صورت پلکانی می پردازند که این عملیات کار ما نبوده و کار خودشان بوده است که غیر پایدار اما ثابت است و تکنیکی در فضای مجازی به شمار می آید. از اینجا به بعد مخاطب به یک جمله تحت عنوان "اگر ما را هدف قرار دهد، چه کنیم؟" می رسد و آرام آرام در ذهن مخاطب شکل می گیرد و هدف آنها تسری بخشیدن این مسئله به محیط اطراف است و هر چه رسانه ها در داخل به جای بعد عقلانی ماجرا به بعد احساسی آن بپردازند، ترس ژله ای گسترده تر می شود و استدلال های عقلانی کاهش می یابد و شاید امکان چرخش مخاطب صورت بگیرد از طرفی نمی تواند بپذیرد که بمباران بیمارستان کار حماس بوده اما از طرفی نسبت به پذیریش اینکه این عملیات کار رژیم بوده نیز تردید می کند.
مقدمه ترس ژله ای، ترس تابدار است
وی افزود: مقدمه تکنیک ترس ژله ای که رژیم برای مخاطب ایجاد می کند، ترس تابداری است که در او ایجاد شده است. هر سیستمی که به این مرحله برسد، اولین اتفاقی که برای او حاصل می شود، از دست دادن کنترل میدان است و این به معناست که همه مکانیزم از دست دادن او را مشاهده می کنند. این ترسی را در رژیم ایجاد کرده که از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می شود.
داودی اظهار داشت: رژیم اکنون به دو مشکل برخورده است. یک. چگونه منطقه حائل میان ترس تابدار حقیقی در درون رژیم را ایجاد کنند که تبدیل به ترس ژله ای در مخاطب شود که به سمت ایجاد بازدارندگی می رود. دو. چگونه بر هلدینگی که برای تولید پیام ساخته بود همچنان کنترل داشته باشد.
وی افزود: رسانه های بیگانه اکنون در مسیری منحصر شده اند که نمی توانند از آن خارج شوند و در گزارش های خود بر موضوع غیرنظامی ها در اسرائیل تاکید دارند. از طرفی نیز غیرنظامی در اراضی وجود ندارد و در گزارشی دیگر این افراد را پزشک و یا مهندس، پزشک یا خانه دار اعلام می کنند و این تضادها میان گزارش ها وجود دارد.
میدان، رسانه های بیگانه را عاصی کرده است
این کارشناس همچنین گفت: میدان، رسانه های بیگانه را عاصی کرده و در حال حاضر چون میدان را از دست داده اند، بر شناخت رسانه‌های حریف پرداخته اند تا آنها را دچار اشتباه کنند.
وی افزود: اسرائیلی ها در طول تاریخ ثابت کرده اند که هر وقت ترس تابدار مستولی می شود و هرگاه رسانه ها نمی توانند کاری کنند و منطقه خاکستری را از دست می دهند، رادیکال عمل می کنند. زدن بیمارستان نشان از همین عملکرد آنهاست و بی شک به بیمارستان هم ختم نمی شود.
رژیم صهیونیست، دنیای غرب را وارد وحشت کرده است
داودی عنوان کرد: مبنای ورود رژیم به ایجاد ترس بین المللی شروع شده است و این موضوع قابل اثبات است. در 15روز گذشته، رسانه های بیگانه از چه می ترسند. رژیم دنیای غرب را وارد وحشت کرده است که اگر این جنگ و ترس ادامه پیدا کند، باید دست به چه اقدامی بزنند. آلمانی ها بسیار ترسیده اند و واکنش های بسیار سنگینی نشان داده اند. بنابراین؛ اسرائیلی ها برای آنکه بتوانند از پس این مخمصه برآیند، خود را به یک ترس بین المللی در نزد غرب تبدیل می کنند.
جبهه مقاومت به یک بلوک تبدیل شده است
وی به این نکته اشاره کرد که اساسا رژیم صهیونیست هیچ تجربه ای از محور واحد مقاومت در این حجم نداشتند و جبهه مقاومت به یک بلوک تبدیل شده است. اگر غرب به نقطه ای برسد که غرب میان بودن خودش و رژیم انتخاب کند، قطعا پای معامله رژیم می رود و نکته اینجاست که نقطه بعدی برای کوچ اسرائیل کجا خواهد بود؟
رژیم صهیونیست توان رسانه ای ندارد
دکتر جواد غلامزاده کارشناس رسانه و منطقه در ادامه خاطرنشان کرد: بی شک رسانه عنصر مهمی در جنگ شناختی دشمن است و طبیعتا دشمن از جنگ ترکیبی استفاده کرده و این لایه بندی کردن مخاطب را در سیاستگذاری های خود در نظر گرفته است و در این لایه بندی در سه سطح جهانی و داخل ایران به دلیل اینکه مرکز ثقل مقاومت محسوب می شود، برنامه ریزی صورت گرفته است. برای مهندسی این لایه ها نیاز به توان رسانه ای است که رژیم صهیونیست از آن برخوردار نیست به همین دلیل به دنبال شرکا و هم پیمان های خود در عرصه های روانی، مفهومی و معنایی می گردد.
وی تاکید کرد: وقتی راجع به رژیم، ماهیت و سیاست های آن صحبت می کنیم، باید بخشی از سیاست‌های ایالت های متحده آمریکا، بلوک غرب و آنگلوساکسون را در نظر گرفت. در این صورت است که تمام ظرفیت های قوانین رسانه ای آنها در خدمت رژیم قرار می گیرد تا سیاست های رژیم را تئوریزه و در افکار عمومی قابل فهم کند.
رژیم دچار استیصال و سردرگرمی شده است
غلامزاده به فضای عینی در منطقه اشاره کرد و توضیح داد: رژیم با یک پدیده منحصر به فرد و اتفاق خاص مواجه شده و کاملا دچار استیصال و سردرگرمی است و سیستم اطلاعاتی و نظامی او از داخل فروپاشیده است و همچنان که روز شانزدهم جنگ را سپری می کنیم، شیمبت به عنوان دستگاه اطلاعات نظامی رژیم صهیونیستی تمرکز خود را به دست نیاورده است. طبیعتا برای اینکه صحنه روانی را جمع کنند، باید دست به اقداماتی بزنند که با توجه به عمق ضربه رژیم و غیرقابل ترمیم بودن آن، اکنون دکترین امنیت رژیم فروپاشیده شده که بخشی از آن اصل بازدارندگی است که به هر ترتیبی قصد احیای آن را دارد. چراغ سبزی که آمریکایی و بلوک غرب به اسرائیل برای عملیات وحشتناک در عزه نشان دادند، برای احیای نسبی بخشی از بازدارندگی از دست رفته است.
مهمترین عملیات طوفان الاقصی تسخیر باور افکار عمومی بود
وی افزود: امروز برای این احیا موانع بسیار جدی پیش روی رژیم است. رژیم نمی تواند این حالت از بازدارندگی را به قبل از 15مهرماه برگرداند. طبیعتا از ایجاد موازنه وحشت در برابر فلسطینی ها استفاده می کند تا با مانوری بر ابزار و امکانات و پشتیبان خود نمایشی از قدرت را برای مخاطبان و رقبای خود ایجاد کند. مهمترین عملیات طوفان الاقصی تسخیر باور افکار عمومی در خصوص امکانپذیر بودن، شکست و سقوط اسرائیل بود. این باور بلافاصله باید اصلاح و تغییر پیدا می کرد و این تغییر روایت ها به دلیل تغییر این روایت ها بود و این موضوع برای رژیم بسیار خطرناک است.
این کارشناس عنوان کرد: خیزش ها در افکار عمومی منطقه را نباید عادی دانست. بلکه اتفاقات بسیار مهمی است که در لایه های عمیق اجتماعی غرب شاهد اعتراضات ضداسرائیلی و حمایت از فلسطین هستیم و این نشان از متزلزل کردن اسرائیل است.
غلامزاده اضافه کرد: به باور خود سیاستگذاران رژیم این شکل از حملات و کشتار می تواند بخشی از آن را احیا کند. متاسفانه بخشی از خودی ها و نیروهای عمل کننده رسانه جبهه مقاومت این مسئله را متوجه نشدند و تا حدودی با نوع سوژه پردازی ها و گزاره هایی که تولید می کنند، به رژیم کمک می‌کنند.
قدرت هژمونی روانی رژیم دچار فروپاشی شده است
وی عنوان کرد: اکنون قدرت هژمونی روانی رژیم دچار فروپاشی و آسیب شده است و طبیعتا رژیم از همه ابزارهای خود بویژه در حوزه روانی و رسانه ای نهایت استفاده را می کند تا به احیای آن بپردازد. طلسم شکست ناپذیر رژیم شکسته شده و رژیم از حالت تهاجمی به حالت تدافعی وارد شده است. امیدوارم که عظمت این مسئله توسط افکار عمومی، ملت ها و دولت های منطقه و کشورهای اسلامی و عربی درک شود. یکی از اتفاقاتی که رقم خورد این بود که ضریب شجاعت، دلیری و شکست پذیری اسرائیل در افکار عمومی رشد پیدا کرد و این اتفاق بویژه برای یکسری از نسل های جدید در قرن بیست و یکم اتفاق افتاده است. نسل هایی که شاید جنگ 33روزه را ندیدندیا جنگ های انتفاضه اول و دوم را فراموش کرده اند، متوجه واقعیت های کلیدی و حیاتی و دگردیسی معنایی می شود و این برای رژیم بسیار خطرناک است. در نیمه اول قرن 21 که در دوران گذار نظم جهانی نظام بین الملل حرکت می کنیم و بناست که در سال ها و دهه های آینده شکل بگیرد طبیعتا تغییر این هنجارها و شکل گیری هنجارهای مغایر با جبهه استکبار و موافق گفتمان مقاومت برای آنها خوشایند نیست به همین دلیل به هر ترتیبی درصدد تغییر آن هستند.
اتاق فکر دشمن، برای جمهوری اسلامی ایران برنامه مفصلی خواهد داشت
غلامزاده امیدوار است که مسئولین، نخبگان و افکار عمومی جایگاه حیاتی جمهوری اسلامی ایران از منظر ایدئولوژیکی و ژئوپولوتیکی و همچنین رسالت تاریخی خود را درک کند. بنابراین؛ به طور طبیعی اتاق فکر دشمن، می بایست برای جمهوری اسلامی ایران برنامه مفصلی داشته باشد. به نظر می آید که در ایران بر دو گزاره معیشت و نزدیک بودن گزینه جنگ و ایجاد ناامنی می توانند سرمایه گذاری کند.
آمریکایی ها به دنبال بازگشت به روند عادی سازی هستند
این کارشناس گفت: دولت های قبلی در ایالات متحده آمریکا و در اوج مذاکرات برجامی خود و بعد از آن همواره صحبت از گزینه نظامی روی میز می کردند. طبیعتا ترامپ به عنوان تندروترین رئیس جمهور آمریکا نتوانست از این گزینه در صحنه عمل استفاده کند و ناکارآمدی این گزینه هم برای خود و هم برای دنیا در خصوص ایران به اثبات رسید و این گزینه نیز برای مردم ایران نیز به یک باور رسید که آمریکایی ها دچار افول شدند. اما امروز این موضوع می تواند بستر مهیایی باشد که اکنون که بستر جنگ در منطقه ایجاد شده، می تواند به ایران تسری پیدا کند به همین علت مخاطب را با استفاده از سوژه حاضر در منطقه درگیر می سازد که شما نیز اگر به دنبال گفتمان جبهه مقاومت سوق پیدا کنید، وارد جنگ خواهید شد. علائم حاضر در میدان و سیاست هایی که اعلام می کنند نشان دهنده این است که آنها بیشتر به دنبال آن هستند که جنگ فعلی را فیصله دهند. خط اصلی آمریکا در جنگ حال حاضر کنترل جنگ و تنش است. به دلیل اینکه آمریکایی ها به دنبال بازگشت به روند عادی سازی هستند و هر چه این جنگ ادامه پیدا کند، باعث ایجاد گسل های بیشتر میان اسلام و اعراب منطقه با صهیونیسم می شود. بنابراین؛ بازگشت به روند بازسازی برای آنها سخت و ناممکن می شود. آمریکایی ها و اروپایی ها دوست دارند که اسرائیلی ها در این نقطه بازدارندگی خود را در غزه احیا کنند اما از سویی تمایل ندارند که صحنه جنگ ادامه پیدا کند.
کارآمدی، توانمندی و نفوذ اجتماعی گفتمان مقاومت یک فرصت بی بدیل است
وی افزود: یکی از پیروزی های که در صحنه روانی و رسانه ای به دست گرفتیم، کارآمدی، توانمندی و نفوذ اجتماعی گفتمان مقاومت در عرصه به عنوان یک فرصت بی بدیل است. عبور ملت ها از صهیونیسم و ادعاهای او اتفاق بزرگی است و طبیعتا این امر حاکمان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و مجبور خواهند شد که از سیاست های یکطرفه حمایتی از اسرائیل دست بردارند.
غلامزاده در پایان گفت: امروز حماس هم صحنه جنگ و صحنه رسانه را در میدان به خوبی مدیریت کرده است و در موضوع تبادل اسرا از سوی حماس و عدم پذیرش آن از سوی اسرائیل اتفاق بزرگی است و این نشان از حسن نیت حماس را دارد.
گفتنی ست؛ برنامه «امواج شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیت‌شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است، روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش می‌شود.
علاقه‌مندان می‌توانند نظرات خود را از طریق سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ و شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیام‌رسان‌های مجازی به اشتراک بگذارند. این برنامه به سردبیری دکتر علیرضا داودی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی سیده فاطمه شعار، اجرا و کارشناسی محمود شهیدی به روی آنتن می‌رود همچنین در این برنامه فائزه مقدم مسئول دعوت از مهمانان، سیده‌ایمان مسئله‌گو خبرنگار و مائده حیدری به‌عنوان آیتم ساز برنامه امواج شبهه فعالیت می‌کنند.
پایان پیام/غ