چرا مرضیه برومند از خانه سینما رفت؟
بر اساس اعلام هیأت رئیسه خانه سینما، خانم برومند در تاریخ ۱۰ مهرماه ۱۴۰۲ استعفای خود را تقدیم هیأت رئیسه خانه سینما کرده است. در حالی برومند استعفا داد که مدت ریاست او هشت ماه بیشتر نشده بود و قبل از یک‌سالگی، خانه سینما را ترک کرد.
فارس پلاس؛ دیگر رسانه‌ها – صبح نو نوشت: هفته گذشته مهم‌ترین خبر فرهنگی در کشورمان، استعفای مرضیه برومند از مدیرعاملی خانه سینما بود. بر اساس اعلام هیأت رئیسه خانه سینما، خانم برومند در تاریخ ۱۰ مهرماه ۱۴۰۲ استعفای خود را تقدیم هیأت رئیسه خانه سینما کرده است. در حالی برومند استعفا داد که مدت ریاست او هشت ماه بیشتر نشده بود و قبل از یک‌سالگی، خانه سینما را ترک کرد. خانه سینما در مورد دلیل استعفا اعلام کرده است: «شرایط پیچیده حاکم بر سینمای ایران، تناقض‌های مدیریتی، مشکلات اقتصادی و فضاهای هیجانی تحمیل شده بر پیکر سینمای ایران، عرصه بسیار سختی را برای مدیریت این نهاد صنفی فراهم می‌کند که در طول این دوره نیز سخت و پیچیده‌تر شد و علی‌رغم تلاش‌های بی‌وقفه و دلسوزانه خانم برومند، کار را برای ایشان دشوار کرد.»
در بخش دیگری از پیام این نهاد صنفی آمده است: «هیأت رئیسه خانه سینما با درک این وضعیت و پس از جلسات متعدد، با احترام به جایگاه و شأن ارزشمند همکار گرامی‌مان، ضمن قدردانی از تلاش‌های هشت‌ماهه صورت گرفته، با استعفای ایشان موافقت کرد.»
خانه سینما دچار وضع آشفته‌ای است که بعید است بتواند به این زودی از این آشفتگی و وضعیت بلاتکلیفی که سیاسی‌کاری بر سر آن آورده است، خود را رها کند. ابوالحسن داوودی، کارگردان سینما هم در اظهارنظری عجیب اعلام کرده است تا اطلاع ثانوی خانه سینما نیازی به مدیرعامل جدید ندارد.
او گفته است: «خانه سینما در موقعیتی کاملا بحرانی قرار گرفته، به‌طوری‌که کمترین بی‌تدبیری در ادامه سیاست‌گذاری‌های آن ممکن است منجر به روندی شود که برای این نهاد یگانه صنفی عمیقا خسارت‌ساز باشد تا جایی که حتی بسیاری از تحلیل‌های جریان افراطی ضد سینما و خانه سینمای مستقل جامه عمل بپوشد و آن آرزویی که سال‌ها مبنی بر منفعل کردن و نهایتا از بین رفتن آن داشتند، کلیدش زده شود.»
این کارگردان سینما در مورد خانم برومند هم بیان داشته است: «به نظر من خانم مرضیه برومند با خلوص و ایثار کامل پا به این عرصه گذاشت؛ اما به دلیل اینکه به روحیه کار در خانه سینما آشنا نبود و با سازوکار ساختار این نهاد صنفی آشنایی نداشت، نتوانست آنچه می‌اندیشید را محقق کند . باز هم می‌گویم برای اینکه خانه سینما در شرایط حاضر دوام بیاورد و از این بحران گذر کند، تنها به یک سرپرست نیاز دارد.»
خانم کارگردان زود خسته شد
در واکنش به این خبر، خود خانم برومند هم با انتشار مطلبی در مورد دلایل آمدن و رفتن خود به خانه سینما توضیح داد: «من در تاریخ دهم مهرماه از سمت مدیریت عامل خانه سینما استعفا دادم. اما چرا آمدم و چرا رفتم؟ آمدم تا هیأت مدیره را در عبور از بحران‌های سختی که پشت سر گذاشته و همچنان درگیر پیامدهایش بود، یاری کنم. آمدم آغوش باز کنم و خانواده سینما به‌ویژه جوان‌ها را از افتادن به دامی که از هر سو برایشان گسترده شده به سلامت به در ببرم و نگذارم بیش از این از روح و روان‌شان هزینه بدهند.»
او در بخش دیگری از پیام اینستاگرامی خود نوشته است: «آمدم تا هر آنچه احترام و اعتبار دارم به کار ببندم و از مدیران و مسئولین فرهنگی بخواهم از لجبازی، عناد، بی‌مهری و رفتارهای تند و اهانت‌آمیز با هنرمندان مخصوصا با خانم‌های بازیگر دست بردارند و به آنان هشدار بدهم راهی که پیش گرفته‌اند جز عمیق‌تر شدن شکاف‌ها و نابودی سینما حاصلی ندارد؛ اما متأسفانه گوش شنوایی نبود، یا بود و تصمیم‌گیرندگان اصلی کسان دیگری بودند.»
این کارگردان سینما یکی از دلایل استعفای خود را همکاری نکردن سازمان سینمایی اعلام کرده و نوشته است: «آمدم تا با پرهیز از گرفتار شدن در چرخه روزمرگی و برآوردن خواسته‌های ابتدایی و کوتاه‌مدت برخی از اعضا، مطالبات اصلی و بنیادین صنوف سینمایی را پیش ببرم و برنامه‌های کلان هیأت مدیره را که در اولویت خواسته‌های صنوف هم بود، دنبال و اجرا کنم؛ اما حاشیه‌ها، حوادث و رویدادهای غم‌انگیز پی‌درپی و جریانات و اختلاف‌نظرهای درونی خانه سینما منجر به توقف اجرای برخی از برنامه‌های کلان هیأت مدیره و محول شدن آن به آینده‌ای نامعلوم شد.»
وی در پایان متن خود نوشته است: «ناتوانی من در درک پیچیدگی‌ها و تناقض‌های درونی خانه سینما که در لغو رویداد سالانه موسوم به جشن سینما خود را نشان داد و همچنین خودداری سازمان سینمایی از پرداخت‌های به‌موقع تکلیفی به دلایل مختلف مزید بر علت شد و احساس کردم بودن من دیگر نه‌تنها ثمر ندارد، بلکه ممکن است به این نهاد صنفی باارزش و یگانه آسیب وارد کند؛ بنابراین استعفای خودم را تقدیم کردم و قول دادم تا تاریخ بیستم آبان همچنان خانه سینما را اداره کنم و به قولم عمل کردم.»
این جملات خانم برومند نشان‌دهنده شکاف‌های گسترده‌ای است که در سینما ایجاد شده است. در واقع برومند از کاریزما و جایگاهی برخوردار نبود که بتواند این شکاف‌ها و اختلاف‌ها را مدیریت کند بنابراین نمی‌توانست ایفاگر نقشی باشد که به حل مشکلات کنونی بینجامد.
از سوی دیگر به دلیل ارتباط ضعیف با نهادهای قانونی مثل سازمان سینمایی در حل مشکلات صنفی اعضای خانه سینما هم ناکام ماند. همه این عوامل دست به دست هم دادند تا برومند از مدیرت خانه سینما کنار برود.
در عین حال وجود سلبریتی‌های تندرو که فضای سینما را به سوی رادیکالیسم برده‌اند در این شرایط موثر است. این قضایا بیشتر نشان‌دهنده این مسأله است که انگار برخلاف آنچه در ویترین سینمای ایران می‌بینیم، در پشت صحنه چندان اوضاع روبه‌راه نیست و درگیری‌ها و مشکلات زیادی وجود دارد. درواقع سینمای ایران دچار فراز و نشیب‌هایی شده است که حل این مشکلات از توان و قدرت برومند خارج بود. بخشی از مشکلاتی که ریشه در اغتشاش‌های 1401 دارد. حامد مظفری، روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌‌های سینمایی در این‌باره نوشت: «این استعفاها را بگذارید کنار، کنش‌های معیشتی خانه سینما در سال‌های اخیر که به حداقل رسیده و تقریبا هیچ برنامه معیشتی برای سینماگران تعریف و اجرایی نشده و حتی بخشی از حق‌السهم بیمه تکمیلی درمان سینماگران – که تا سه سال قبل توسط خانه پرداخت می‌شد – هم حذف شده و خانواده سینما مجبورند هزینه هنگفت برای بیمه تکمیلی خود و همسر و فرزند بپردازند.» روندی که به‌زعم این روزنامه‌نگار، وجود خانه سینما را حداقل در شرایط کنونی بلاموضوع کرده است.
از سوی دیگر برومند در سینمای ایران دارای ارتباط گسترده با افراد ذی‌نفوذ و کسانی که بدنه سینما از آنان حرف‌شنوی دارد، نبود و همین مسأله باعث شد برومند از منظر تعامل با طیف‌های مختلف دچار مشکل شود و حتی در طیف روشنفکری هم چندان پذیرفته نشد. شاید یکی از علت‌های این موضوع این باشد که برومند بیشتر در سینمای کودک شناخته شده است و در سینمای جدی و اصلی ایران چندان جایگاه درخوری نداشته و ندارد.
قبل از برومند، منوچهر شاهسواری، مدیریت خانه سینما را برعهده داشت. او تهیه‌کننده سینما است. وی در تاریخ ۲۸ تیر ۱۳۹۵، پس از پذیرفته شدن استعفای رضا میرکریمی به‌عنوان مدیرعامل جدید خانه سینما برگزیده شد. او هم در نهایت بعد از بروز اختلاف‌های مختلف در خانه سینما و تحولات سال پیش کنار رفت. شهسواری در حالی مدیریت خانه سینما را برعهده گرفته بود که قبلا «قائم‌مقام خانه سینما»، «عضو شورای اتحادیه تهیه‌کنندگان و توزیع‌کنندگان فیلم ایران»، «رئیس شورای مرکزی اتحادیه»، «رئیس شورای صنفی نمایش»، نماینده خانه سینما در شورای صدور پروانه ساخت آثار سینمایی»، «مدیریت جشن یک‌صدسالگی سینمای ایران» و «مدیر بخش فیلم‌های خارجی بنیاد سینمایی فارابی» را برعهده داشت، ولی با این وضع مجبور به کناره‌گیری شد. خب معلوم است در این شرایط کسی مدیریت خانه سینما را برعهده گرفته که اندک سابقه مدیریتی نداشته است و از سوی دیگر وزن کافی در بدنه سینمایی کشور ندارد.
این عوامل باعث شد عمر مدیریتی کارگردان «مدرسه موش‌ها» کمتر از یک سال باشد. از سوی دیگر در همین مدت هشت ماه، دوران راحتی را سپری نکرد و همواره دچار چالش‌های مختلف مدیریتی، مالی و صنفی بود. در واقع می‌توان گفت که آمدن برومند اشتباه بود، نه رفتن او؛ بنابراین باید رفتن برومند را به فال نیک گرفت و به او تبریک گفت که خود را از امانت اشتباهی که به دوش کشیده بود، رها کرد.
پایان پیام/غ