تکمیل سد نرماب، پایانی بر تشنه‌کامی ۵۳۵ هزار گلستانی
دولت سیزدهم آستین‌ها را برای تکمیل سد نرماب بالا زده و حالا نگاه بیش از ۵۳۵ هزار نفر از مردم گلستان به همت جهادی دولت و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) دوخته شده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان، شاید کمتر کسی باور کند که گلستان در حاشیه بزرگترین دریاچه جهان و رشته کوه‌های سر به فلک کشیده البرز، سال‌هاست که درگیر خشکسالی است و تامین آب به ویژه در بخش شرب به یک معضل جدی در شهرها و روستاهای آن تبدیل شده است.
در این سال‌ها خشکسالی فشارش را بر گرده گلستان هر روز بیشتر و بیشتر کرده است و آمارها حکایت از کاهش شدید بارش‌ها در فصل آبی جاری نسبت به میانگین بلندمدت دارد.
ذخیره آبخوان‌های استان نیز به دلیل کاهش بارش‌ها و عدم تغذیه کافی و البته به دلیل برداشت‌های بی‌رویه بیش از ۲۲۰ میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
افت فشار و قطعی‌های چندساعته آب شرب در برخی شهرها و روستاها، چالش‌های جدی را برای این استان به‌وجود آورده و از سوی دیگر تقریبا تمام آب شرب استان از منابع زیرزمینی تامین می‌شود و افت سطح چاه‌های آب به‌ویژه در روزهایی که موتور چاه‌های کشاورزی روشن می‌شود، مشکلات جدی را به همراه دارد.
وجود 15 هزار حلقه چاه غیرمجاز چالش جدی تامین آب شرب در گلستان
مدیرعامل سابق شرکت آب منطقه‌ای گلستان اعلام کرد حدود ۱۵ هزار حلقه چاه دارای پروانه در این استان وجود دارد و تقریبا به همین نسبت نیز چاه‌های غیرمجاز و فاقد پروانه در مناطق مختلف استان حفر شده است. نکته قابل توجه این است که از این چندین هزار حلقه چاه تنها حدود ۷۰۰ حلقه آن برای بخش شرب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علاوه براین استان گلستان فاقد سد برای تامین آب شرب است و این نشان می‌دهد در تمام این سال‌ها در حوزه تامین آب شرب توجهی به منابع آبی پایدار از جمله سدها نشده است. تجربه احداث سد نرماب هم در گلستان چندان برای مردم این استان خوشایند نبوده است.
نرماب، از سیراب کردن ۵۳۵ هزار نفر تا آبیاری ۲۴ هزار هکتار زمین کشاورزی
سدی که فروردین سال ۱۳۹۱ با حضور وزیر وقت نیرو کلنگ‌زنی شد و قرار بود در مدت ۵ سال ساخته شود حالا با گذشت ۱۱ سال، آبگیری آن همچنان درگیر اما و اگر است.
دولت یازدهم و دوازدهم در ۸ سال فعالیت خود اراده‌ای برای احداث این سد نداشتند. چنانکه در برخی از برهه‌های زمانی عملیات اجرایی این پروژه به‌دلیل انباشت بدهی‌های دولت به پیمانکار و ناتوانی دولت قبل در تامین سهم ۱۵ درصدی خود، با وقفه روبه‌رو شد و در سال ۱۳۹۷ ساخت آن به‌طور کامل متوقف شد و صدها کارگر هم بیکار شدند.
درباره اهمیت ساخت سد نرماب باید به بخش‌های مختلف از جمله تامین آب شرب جمعیتی بیش از ۵۰۰ هزار نفر در چهار شهر و ۱۳۰ روستای مناطق شمالی و شرقی استان، تامین بخشی از آب موردنیاز صنایع، آبیاری حدود ۲۴ تا ۲۸ هزار هکتار از اراضی پایاب سد و … اشاره کرد.
همچنین یکی از کارکردهای اصلی سد نرماب، کمک به مدیریت سیلاب و ایمن نگه داشتن اراضی پایین‌دست از مخاطرات سیل است. گواه این موضوع نظرات کارشناسان پس از سیل فروردین ۱۳۹۸ است. سیلابی مهیب که بسیاری از روستاها و بخشی از شهرهای استان به‌ویژه در منطقه ترکمن‌صحرا را به زیر آب برد و بیش از ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان خسارت به بار آورد، محصول بیش از ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی منطقه را نابود و ۲۲ هزار واحد مسکونی را تخریب یا دچار خسارت عمده کرد.
کارشناسان و صاحب‌نظران و همچنین بررسی دستگاه‌های نظارتی مشخص کرده بود که اگر این سد پیش از وقوع بارش‌ها و سیلاب آن زمان به بهره‌برداری می‌رسید، با اینکه نمی‌توانست جلوی بروز سیل را بگیرد اما می‌توانست خسارت‌های آن را به نصف کاهش دهد.
بنابراین احداث سد نرماب برای گلستان و مردمانش به‌ویژه در نوار مرزی بسیار حیاتی است چراکه زندگی و معیشت آنان به این سد و تکمیل آن گره خورده است.
با فرصت‌سوزی در دولت یازدهم و دوازدهم در خصوص این پروژه، حالا همه نگاه‌ها در گلستان به دولت سیزدهم و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) دوخته شده است تا کار ناتمام سه دولت را به فرجام برساند.
اختصاص ۹۰۰ میلیارد تومان برای احداث سد نرماب در دولت سیزدهم
استاندار گلستان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در گرگان با بیان اینکه حدود ۹۵ درصد آب شرب استان از طریق منابع زیرزمینی تامین می‌شود، اظهارکرد: سد نرماب به عنوان بزرگترین طرح آبرسانی استان می‌تواند آب موردنیاز نزدیک به ۵۳۵ هزار نفر از مردم شرق استان را تامین کند و با توجه به خشکسالی‌هایی که در سال‌های اخیر گریبان‌گیر این استان شده، تکمیل و بهره‌برداری از آن برای استان حیاتی است.
علی‌محمد زنگانه با اشاره به توجه ویژه دولت سیزدهم به این اَبَر پروژه یادآور شد: در جریان سفر دولت سیزدهم به استان یک هزار میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل این سد مصوب شد که تا کنون حدود ۹۰۰ میلیارد تومان آن به پروژه اختصاص یافته است.
استاندار گلستان خاطرنشان کرد: امروز به همت دولت سیزدهم تاج سد به‌طور کامل اجرایی شده و جابه‌جایی روستای جنگلده بالا نیز به اتمام رسیده و هرچند برخی موضوعات هنوز برای تکمیل سد باقی مانده است اما دولت سیزدهم برای تکمیل سد، شبکه انتقال، تصفیه‌خانه و دیگر مولفه‌های سد، خرید اراضی و جابه‌جایی روستاهای مخزن سد برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام داده است.
زنگانه به این نکته هم اشاره کرد که گلستان در ابتدای دولت سیزدهم، یک هزار و ۶۰۰ لیتر بر ثانیه کمبود آب آشامیدنی داشت اما دولت مردمی بیش از ۳ هزار و ۴۷۰ میلیارد تومان اعتبار به حوزه آب شرب این استان اختصاص داد.
چرا آبگیری نرماب به زمان دیگری موکول شد؟
پیش از این مسئولان وقت برای آبگیری سد نرماب، روزهای مختلفی را تعیین و اعلام می‌کردند که هر بار به دلیلی از جمله صادر نشدن مجوز قطع درختان، جابه‌جا نشدن مردم سه روستای کاسه سد، کامل نشدن بدنه سد و … این اتفاق رخ نداد.
اما به‌نظر می‌رسد نرماب در کنار مشکلات اعتباری که به‌ویژه در دولت‌های قبل با آن دست و پنجه نرم می‌کرد، درگیر مشکلات اجتماعی نیز هست. تملک اراضی و جابه‌جایی روستاهای « پس‌پشته»، « محمدزمان خان» و «باقرآباد» از موضوعات ضروری در بهره‌برداری از این پروژه است.
در روزهای اخیر اعضای کمیته ملی آبگیری سدهای کشور بازدیدی از سد نرماب داشتند و با توجه به موضوعات مربوط به جابه‌جایی این روستاها، آبگیری سد نرماب را به زمان دیگری موکول کردند.
نقش آفرینی اداره‌کل منابع طبیعی در بهره‌برداری سریعتر از سد نرماب
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان در این باره به خبرنگار خبرگزاری فارس در گرگان گفت: برخی اقدامات برای تکمیل مولفه‌های باقی‌مانده سد در حال انجام است اما تکمیل و اتمام آن نیاز به همکاری برخی دستگاه‌های اجرایی مانند بنیادمسکن، منابع طبیعی و … دارد.
ایرج حیدریان با بیان اینکه بهره‌برداری از سد نرماب زمینه تامین آب شرب برای حدود یک چهارم از مردم استان را فراهم خواهد کرد، افزود: خریداری اراضی باقی‌مانده و تعیین تکلیف روستاهایی که در کاسه سد قرار دارند به همراه برخی مولفه‌های دیگر، جزو دغدغه‌های ما است. ضمن اینکه باید تونلی از خرمارود به سمت مخزن سد نرماب از سوی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) ایجاد و البته با کمک منابع طبیعی باید معارضان این مسیر هم رفع شود.
مدیرعامل آب منطقه‌ای گلستان با بیان اینکه بخشی از عملیات اجرایی پروژه فراتر از اختیارات یک دستگاه است، گفت: قطع درختان مخزن سد نیاز به مجوز سازمان جنگل‌ها دارد و جابه‌جایی روستاها نیز به مشارکت دیگر دستگاه‌ها امکانپذیر است. اعتبارات هم از طریق سازمان برنامه و بودجه باید تامین شود. بنابراین تکمیل این سد نیاز به همراهی و همکاری سایر دستگاه‌ها دارد.
پروژه‌ای که اگر در موعد مقرر احداث می‌شد با کمتر از هزار میلیارد تومان به بهره‌برداری می‌رسید اما اکنون با صرف چند هزار میلیارد تومان همچنان درگیر اما و اگر است. به نظر می‌رسد دولت سیزدهم در کنار همت جهادی که برای تامین اعتبار این پروژه دارد باید زمینه حل و فصل مشکلات اجتماعی سد را هم فراهم کند. مردم گلستان سال‌هاست منتظر بهره‌برداری از این سد هستند و امیدهایشان را به همت جهادی دولت سیزدهم گره زده‌اند تا پایانی بر تشنه‌کامی مردم این استان باشد.
پایان پیام/۸۳۰۰۴