نقش امیرسعید ایروانی در مذاکرات برجامی چه بود؟
در دور جدید دیپلماسی دولت سیزدهم، نقش ایروانی به نظر بیشتر از قبل شنیده خواهد شد. فردی که برخی رسانه‌های غربی از مذاکرات او با رابرت مالی هم سخن گفتند که البته تأیید نشد.
فارس پلاس؛ دیگر رسانه‌ها – صبح نو نوشت: نزدیک به دو سال از روی کار آمدن دولت رئیسی می‌گذرد؛ اگرچه تلاش‌های بسیاری در حوزه مذاکرات هسته‌ای صورت گرفته؛ اما دولت تاکنون جمع‌بندی نکرده و به تصمیم‌سازی نرسیده و این موضوع تا حدودی مشمول زمان شده است. اما صحبت‌های اخیر حسین امیرعبداللهیان، نشان می‌دهد که تیم دیپلماسی دولت درصدد است به سمت تصمیم‌سازی در این حوزه برود.
حسین امیرعبدالهیان، وزیر امور خارجه کشورمان اخیرا درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا تأکید کرد که «ایران هفته‌ها است که گفت‌وگوهایی را با سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس شروع کرده است. این گفت‌وگوها از نروژ شروع شد و اخیرا هم در ابوظبی امارات متحده عربی ادامه پیدا کرد. گفت‌وگوها ناظر بر این است که بتوانیم از سوء‌تفاهم‌ها عبور کنیم و ایران و سه کشور اروپایی در مسیر تعامل و همکاری بهتری قرار بگیرند.» او همچنین یادآور شد: «البته روابط ما با اتحادیه اروپا و بخش اعظمی از اروپا، یک روابط طبیعی و رو به پیشرفت است. در دولت رئیسی ما برای مقابله با تحریم‌ها، دو مسیر را به طور هم‌زمان دنبال می‌کنیم. مسیر اول تلاش برای بی‌اثر کردن تحریم‌هاست و مسیر دیگر تلاش برای لغو تحریم‌ها با استفاده از ابزار دیپلماسی و مذاکره است. ما در هر دو مسیر حرکت می‌کنیم.» اظهارات امیرعبداللهیان در حالی مطرح شده است که خبرهای برجامی حاکی از این است که مذاکرات هسته‌ای این بار برای احیای برجام با نقش شخص ایروانی در پیش است.
احیای مذاکرات برجامی با محوریت ایروانی؟
نیمه خردادماه امسال بود که برخی از منابع خبری غربی همچون فایننشال تایمز در ادامه با استناد به ادعای منابع مطلع مدعی شدند که رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و مذاکره‌کننده ارشد این کشور در مذاکرات وین، چندین‌بار با امیرسعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل دیدار کرده است و این مذاکرات را اولین ارتباط مستقیم میان مقامات ایرانی از زمان خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ دانستند. رویه‌ای که اظهارات اخیر ایروانی هم آن را تأیید می‌کند. ایروانی پنج‌شنبه اخیر در نشست شورای امنیت درباره اجرای قطع‌نامه ۲۲۳۱ از آمادگی ایران برای ازسرگیری مذاکرات خبر داد و در ادامه تأکید کرد: «امروز برخی از اعضای شورا تلاش کردند جای قربانی و مقصر را تغییر دهند و به اقدامات اصلاحی ایران اشاره کردند که گویی ایران طرفی است که از برجام خارج شده است. انجام اقدامات جبرانی حق صریح ماست و برخلاف اقدامات غیرقانونی آمریکا که پیامدهای جبران‌ناپذیری دارد، به محض برداشته شدن تحریم‌ها به شیوه‌ای قابل راستی‌آزمایی، همه اقدامات ما برگشت‌پذیر است. علاوه بر این، مذاکرات وین نه به دلیل ایران، بلکه به دلیل فقدان اراده سیاسی از سوی ایالات متحده و سه کشور اروپایی از جمله برای ملاحظات سیاسی داخلی آن‌ها متوقف شده است.» وی افزود: «ما همچنان برای ازسرگیری مذاکرات آماده هستیم، در صورتی که طرف‌های دیگر نیز آماده انجام همین کار باشند، درحالی‌که ایران کاملا به تعهدات خود تحت معاهده منع اشاعه و توافق پادمان خود با آژانس متعهد است و به همکاری خود با آژانس ادامه می‌دهد، برخی ادعاها علیه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران که بدیهی است بر اساس اطلاعات نادرست منتشر شده توسط رژیم‌اسرائیل است، هیچ هدفی جز اعمال فشار سیاسی بر ایران ندارند که آن هم به جایی نمی‌رسد.» در همین راستا باید به اظهارات اخیر جان کربی، سخنگوی شورای‌عالی امنیت ملی کاخ سفید درباره مذاکره پیرامون تبادل زندانیان با ایران هم اشاره کرد که او در این رابطه گفت: «نمی‌توانم به جزئیات بپردازم؛ اما در خصوص بازگرداندن شهروندان آمریکایی بازداشت‌شده در ایران و روسیه، با دو کشور گفت‌وگو کردیم. » او در ادامه با بیان اینکه توافق هسته‌ای قریب‌الوقوع با ایران در کار نیست، تأکید کرد: «وجود خطوط ارتباطی با ایران، مسأله بدی نیست، بلکه بالعکس امر خوبی است. گفت‌وگو با ایران لزوما بدین معنا نیست که این کشور از رفتار‌هایی که ما مخالف آن هستیم، عدول کند.»
احیای برجام، مشروط به انتفاع اقتصادی دولت
باید بر این مسأله تأکید کرد که علی‌رغم همه این اظهارنظرها و گمانه‌زنی‌ها در خصوص مذاکرات هسته‌ای، آنچه شاید دولت باید به آن توجه بیشتری نشان دهد این است که احیای برجام باید منجر به رفع تحریم‌ها و نفع اقتصادی برای
مردم شود.
شکی در این مسأله وجود ندارد که گسترش روابط منطقه‌ای، می‌تواند در تعاملات اقتصادی ایران مؤثر واقع شود؛ اما احیای برجام بدون انتفاع صددرصدی برای ایران حاصلی به همراه نخواهد داشت. بر همین اساس، رفع واقعی تحریم باید هدف هرگونه مذاکره احیای برجام باشد.
در دور جدید دیپلماسی دولت سیزدهم، نقش ایروانی به نظر بیشتر از قبل شنیده خواهد شد. فردی که برخی رسانه‌های غربی از مذاکرات او با رابرت مالی هم سخن گفتند که البته تأیید نشد.
پایان پیام/غ