از فروش خانه برای اجرای طرح‌های پژوهشی تا دور زدن تحریم‌های هوانوردی
پژوهشگر دانشگاه تربیت مدرس می‌گوید: کشورهای خارجی در صنعت هوایی به دلیل تحریم‌ها نه تجهیزات به ما می‌فروشند و نه دانش فنی را؛ ولی ما در حال حاضر موفق شدیم هم تجهیزات را بسازیم و هم دانش فنی آن را بومی کنیم.
گروه دانشگاه خبرگزاری فارس – علیرضا فرقانی پژوهشگر جوان دانشگاه تربیت مدرس علاقهمند به صنعت هوانوردی است، آنقدر علاقهمند که وقتی می‌بیند پولی برای اجرای طرح‌هایش ندارد، خانه‌اش را می‌فروشد.
فرقانی طرح‌ها و ایده‌های متفاوتی در صنعت هوانوردی کشور ارایه داده است، از ساخت خلبان خودکار با کمک هوش مصنوعی و ضبط‌کننده اطلاعات پروازی که مورد توجه کشورهای دیگر هم قرار گرفته تا شبیه‌ساز پرواز با کابین واقعی خود هواپیما که کمک آموزشی بود و نتوانست برایش مشتری پیدا کند.
خلبان خودکار این پژوهشگر دانشگاه تربیت مدرس نمونه‌های چینی و آمریکایی با امکانات محدودتر هم دارد اما قیمت تمام شده مدل ایرانی حداقل نصف قیمت محصولات خارجی است، محصول دیگر کابل دانلودر اطلاعات جعبه سیاه هواپیماست که قابلیت تجزیه و تحلیل داده‌های هواپیما را بعد از ۲۰ دقیقه دارد، این اطلاعات الان به وسیله اپراتورهای انسانی و با طی وقت و هزینه زیاد انجام می‌شود.
فرقانی در عین حال که از بی توجهی به برند ایرانی و محصول ایران ساخت گله دارد، تاکید دارد که نباید به امید حمایت‌های دیگران نشست و باید برای شناخت راه‌های موفقیت تلاش کرد.
می‌گوید: کشورهای خارجی در صنعت هوایی به دلیل تحریم‌ها نه تجهیزات به ما می‌فروشند و نه دانش فنی را؛ ولی ما در حال حاضر مؤفق شدیم هم تجهیزات را بسازیم و هم دانش فنی آن را بومی کنیم.
* ساخت خلبان خودکار با کمک هوش مصنوعی
فارس: درباره چگونگی شکل‌گیری و شروع فعالیت‌تان بگویید.
فرقانی: با توجه به علاقه‌ای که به صنعت هوانوردی داشتم در رشته مهندسی نرم‌افزار مشغول به تحصیل و در همین صنعت هم مشغول به کار شدم.
در صنعت هوانوردی سیستمی به نام جنرال اَویشِن وجود دارد که در این سیستم خلبان‌‌ها باید پروازها را به صورتی دستی یا همان (منوآلی) انجام دهند که خوشبختانه ما در حال حاضر برای این موضوع یک خلبان خودکار طراحی و ساخته‌ایم که وظایف خلبان را برعهده می‌گیرد و در شرایط پیچیده می‌تواند کمک حال خلبان باشد و از خستگی و اصطکاکی که وجود دارد کم کند تا پرواز در حالت بهینه‌تری قرار گیرد.
این خلبان خودکار در هواپیماهای مسافربری و فوق سبک نیز وجود دارد که قیمتش مقداری بالا است که خوشبختانه موفق به تولید یک دستگاه خلبان خودکار مدل روک شدیم که با هوش مصنوعی و الگوریتم‌های فازی کار می‌کند، یادگیری زبان ماشین به این نرم‌افزار آموزش داده شده و حدود هزار ساعت پرواز علمیاتی با این وسیله نیز انجام شده تا بتوانیم به این خلبان خودکار آموزش بدهیم که چگونه و چطور کار کند.
در این دستگاه قادر به حفظ مسیر هستیم و می‌توانیم به صنعت سمپاشی و کشاورزی کمک کنیم. این خلبان خودکار می‌تواند از طریق نرم‌افزاری که دارد رمپ‌های سمپاشی را ترسیم کند و در بحث عکسبرداری هوایی که در ایران گسترش پیدا کرده بتواند عکسبرداری و به سازمان نقشه‌برداری ایران کمک کند.
فارس: چند نفر در این طرح شما را همراهی می‌کنند؟
فرقانی: در مجموع یک تیم ۳ نفره هستیم که روی الگوریتم‌های نرم‌افزاری و هوش‌مصنوعی کار می‌کنیم.
فارس: این دستگاه مشابه خارجی هم دارد یا نه؟
فرقانی: این محصول یک مدل چینی و سه مدل آمریکایی هم دارد که مدل چینی چیزی حدود ۳ هزار دلار قیمت دارد و مدل آمریکایی نسبت به آپشن‌هایی که دارند از ۳ تا ۱۰ هزار دلار قیمت دارند. دستگاهی که ما ساخته‌ایم حول و هوش ۱۵۰۰ دلار قیمت‌گذاری کرده‌ایم که نصف قیمت محصول چینی است با این تفاوت که آپشن‌های محصول ما نسبت به محصولات خارجی بیشتر است.
نرم‌افزار محصولات خارجی کمی ضعیف‌تر از محصول ماست و آنها نمی‌توانند نقاط پروازی را خودشان تعریف کنند و فقط می‌توانند یکسری مسیر پروازی در استاندارهای هوایی را تعریف کنند؛ اما خوشخبتانه محصول ما علاوه بر قابلیت عکسبرداری، نقشه‌برداری و سمپاشی به شکلی طراحی شده که خود خلبان می‌تواند مسیر های پروازی را تعریف کند و این مزیتی برای ماست که در محصولات خارجی نیست.
* از ۴ کشور خارجی درخواست احداث شرکت و خط تولید داریم
فارس: فروش این محصول چطور هست و می‌تواند ارزبری داشته باشد؟
فرقانی: قیمت این محصول نسبت به رقبا خیلی پایین‌تر است و آپشن‌هایی که در این دستگاه گنجانده شده خیلی بیشتر است و برای بسیاری از کشورها قابل توجه است. از ۴ کشور خارجی کانادا، قطر، عمان و آلمان درخواست احداث شرکت و خط تولید داریم و اخیراً استرالیا هم در این زمینه نامه‌نگاری‌هایی با ما دارد. بازار فروش یکصد هزار فروند هواپیمای فوق سبک در جهان وجود دارد که بازار مناسبی برای ما ایجاد می‌کند.
قیمت این محصول نسبت به رقبا خیلی پایین‌تر است و آپشن‌هایی که در این دستگاه گنجانده شده خیلی بیشتر است و برای بسیاری از کشورها قابل توجه است. از ۴ کشور خارجی کانادا، قطر، عمان و آلمان درخواست احداث شرکت و خط تولید داریم و اخیراً استرالیا هم در این زمینه نامه‌نگاری‌هایی با ما دارد.
فارس: خلبان خودکار علاوه بر استانداردها و سمپاشی مزارع چه مزیت دیگری دارد؟
فرقانی: در عکسبرداری هوایی و استفاده روزمره برای مسافرت‌های هوایی که عمدتاً مسیرهای طولانی است با هواپیماهای فوق سبک که سرعتی در حدود تقریباً ۲۰۰-۱۰۰ کیلومتر سرعت دارند استفاده می‌شود، به عنوان مثال می‌توان با این هواپیمای فوق سبک مسیر پروازی تهران تا کیش را در بازه زمانی ۶ ساعت طی کرد و خلبان می‌تواند به راحتی مسیر صاف، ارتفاع، سرعت، هدینگ و وضعیت پایداری خود هواپیما را در اختیار داشته باشد.
* راه‌اندازی لاین کوادکوپتر برای دانشجویان
فارس: از کوادکوپتر بگویید.
فرقانی: فعالیت دیگرمان در حوزه آموزش کوادکوپتر است و یک لاین برای ساخت کوادکوپتر راه‌اندازی کردیم تا دانشجویان بتوانند به صورت دست‌ساز در آنجا فعالیت کنند. ایده‌ای داشتیم که در دانشگاه تربیت مدرس مورد تأیید قرار گرفت و از این طریق توانستیم وارد این مجموعه شویم.
ایده سال اول‌مان سیمولاتور جایروپلن بود که نتوانستیم برایش مشتری پیدا کنیم، این ایده شبیه‌ساز پرواز با کابین واقعی خود هواپیمای جایروپلن بود.
فارس: دلیل اینکه برای چنین محصولی مشتری پیدا نکردید چه بود؟
فرقانی: به حرف که می‌شود همه برای خرید استقبال می‌کنند ولی حاضر نیستند برای خرید محصول ایرانی هزینه‌ای پرداخت کنند و ترجیح می‌دهند از محصولات خارجی استفاده کنند؛ البته به همه گفته‌ایم اگر این محصول را امسال خریداری نکنند، سال بعد باید محصول خارجی خریداری کنند.
اگر بخواهیم در کشور معطل بمانیم تا خریدار جذب کنیم قطعاً با شکست مواجه خواهیم شد؛ بنابراین باید برای فروش محصولات‌مان وارد بازارهای جهانی شویم.
ساخت یک دستگاه سیمولاتور حدود ۳۰۰ میلیون تومان برای ما هزینه دارد و اگر بخواهیم با هزینه‌های سود و عوامل انسانی در نظر بگیریم به ۴۵۰ میلیون می‌رسد. نمونه خارجی این محصول را فقط یک شرکت خارجی دارد که آن هم فروش ندارد.
فارس: پس دانشگاه‌ها برای آموزش چه می‌کنند؟
فرقانی: بیشتر دانشگاه‌ها کلاس‌های تئوری هوانوردی دارند که این کلاس‌ها در سطح دانشگاهی خوب نیست. اگر فردی بخواهد بحث دانشگاهی را به سرانجام برساند در حوزه صنعت هوانوردی قابل قبول نیست. متولی صنعت هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری است و شما اگر مدرکی از معتبرترین دانشگاه ایران هم داشته باشید گواهی‌نامه هواپیمایی کشوری به شما ارائه نمی‌شود.
دانشگاه‌های سما پران و صنعت را داریم که بیشتر بحث ای اند پی (A&p) یا تعمیر و نگهداری هواپیماهای سنگین را آموزش می‌دهد.
فارس: آیا در بحث هوانوردی رشته دانشگاهی هم داریم؟
فرقانی: بله؛ دانشگاه‌های سما پران و صنعت را داریم که بیشتر بحث ای اند پی (A&p) یا تعمیر و نگهداری هواپیماهای سنگین را آموزش می‌دهند.
فارس: این دانشگاه‌ها برای دوره‌های عملی چه کارهایی انجام می‌دهند؟
فرقانی: دانشجویان باید در شرکت‌های هوانوردی ثبت‌نام کنند و در دوره‌های علمی پرواز حضور یابند. این شرکت‌ها قادر هستند دروس این دانشجویان را تطبیق دهند و آنها را در آزمون‌ها مورد ارزیابی و سنجش قرار دهند.
فارس: علاوه بر اینها طرح‌ها و ایده‌های دیگری نیز دارید؟
فرقانی: بله؛ محصول بعدی که داریم اف‌دی‌آر (FDR) یا همان ضبط کننده اطلاعات پروازی است که در کنار این دستگاهی به نام سی‌وی‌آر (cVR) قرار گرفته که ضبط مکالمات داخل کابین یا همان جعبه سیاه هواپیما است. این قطعه در صنعت هواپیماهای مسافربری وجود دارد و از نظر ایمنی پرواز، بررسی سوانح و حتی کمک به آموزش‌های پرواز می‌تواند مثمرثمر باشد؛ به این صورت که خلبان دانشجو بعد از پرواز می‌تواند مسیر و پروسه‌ای را که انجام داده چک و استاد آن دانشجو نیز رفع ایراد کند تا در پروازهای بعدی این ایرادها وجود نداشته باشد.
ضبط کننده اطلاعات پروازی یا همان جعبه سیاه می‌تواند در بررسی سوانح به کمیته‌های بررسی کمک کند و نشان دهد که حادثه رخ داده بر اثر عوامل انسانی، معیوب بودن قطعات هواپیما، عملکرد خلبان یا کوتاهی‌هایی که در پرواز انجام شده، بوده است یا نه.
ما ضبط کننده اطلاعات پروازی را با یک نرم‌افزار هوش مصنوعی تلفیق کردیم تا بعد از دریافت دیتایی که برای عملیات پرواز دریافت می‌کننند، بتوانند به صورت چت چی پی تی با این نرم‌افزار کار کنند و پرواز به صورت سیمولاتور نشان داده می‌شود.
این دستگاه علاوه بر اینکه خلبان خودکار است حدود ۲ هزار دلار قیمت دارد و در صنعت اولترا لایت کسی این دستگاه را ندارد و فقط برای ایران است.
علاوه بر ضبط کننده اطلاعات پروازی یا همان جعبه سیاه کابل دانلودر اطلاعات پرواز را نیز داریم. کابل دانلودر، جعبه سیاه هواپیماهای مسافربری است که استانداردی برای سیم‌کشی هواپیما به نام ارینک ۴۲۹ دارد که طی دوره‌هایی که به خارج از کشور رفتیم توانستیم این کابل دانلودر را با دردسرهای زیادی مهندسی معکوس کنیم. با فعالیت‌هایی که داشتیم موفق شدیم قطعات الکترونیک، بردها و نرم‌افزار خواندن اطلاعات از این دستگاه را تولید کنیم.
در حال حاضر کشورهای خارجی به دلیل بحث تحریم‌ها نه تجهیزات به ما می‌فروشند و نه دانش فنی؛ ولی ما در حال حاضر مؤفق شدیم تجهیزات خواندن اطلاعات جعبه سیاه را بسازیم.
ما روی کابل دانلودر اطلاعات جعبه سیاه هواپیما محصولی داریم که منحصر بفرد است و قابلیت تجزیه و تحلیل داده‌های هواپیما را بعد از ۲۰ دقیقه دارد، این اطلاعات الان به وسیله اپراتورهای انسانی و با طی وقت و هزینه زیاد انجام می‌شود.
در صنعت هوانوردی کشور با وجود تحریم‌ها و گرانی کابل‌ها کسی از ما خرید نمی‌کند و همچنین به دلیل نوع دسترسی‌مان کشورهای دیگر نیز خدماتی به ما ارئه نمی‌کنند. در حال حاضر کشورهای خارجی به دلیل بحث تحریم‌ها نه تجهیزات به ما می‌فروشند و نه دانش فنی؛ ولی ما در حال حاضر مؤفق شدیم تجهیزات خواندن اطلاعات جعبه سیاه را بسازیم.
فارس: محصول دیگری هم دارید؟
فرقانی: بله، محصول بعدی ما رادار شناسایی اجسام متحرک است که قابلیت پایش منطقه تا فاصله ۴ کیلومتری را دارد، این محصول حتی قابلیت اجسام ۲۰ در ۲۰ به صورت متحرک را هم دارد. رادار شناسایی اجسام متحرک قابلیت کار در دمای مثبت ۸۰ درجه سانتی‌گراد تا ۲۰- درجه سانتی‌گراد را دارد و در باند فرکانسی ۹ کیلوهرتس در موج X و امواج داپلر استفاده می‌شود.
رادار شناسایی اجسام متحرک نمونه خارجی دارد اما قیمت محصول ما خیلی کمتر از نمونه‌های خارجی است، قیمت این محصول در دنیا حول و هوش ۶۰ هزار دلار است و در ایران ۲۰ هزار دلار قیمت دارد ضمن اینکه این محصول قابلیت مچ شدن به سیستم‌های نظارتی و قابلیت ارسال اطلاعات به سیستم‌های اتاق فرمان را هم می‌تواند، داشته باشد.
فارس: با توجه به دستاوردهایی که داشتید از کشورهای خارجی درخواست مهاجرت داشتید یا خیر؟
فرقانی: بحث خواندن جعبه سیاه را با یک شرکت خارجی داشتیم که بارها به ما پیشنهاد دادند که به کشورشان برویم و به طور کامل با آنها فعالیت داشته باشیم، اما فرزند ایران هستیم و می خواهیم در کشور خودمان فعالیت کنیم، وقتی از کشو خارج می‌شویم که حس کنیم دیگر جای کار نداریم.
* فروش خانه برای اجرایی شدن پروژه‌ها
فارس: برای تولید این محصولات حمایت هم شدید؟
فرقانی: عاشق کارم هستم و به کارهای که می‌کنم ایمان دارم، شاید باورتان نشود اما برای اینکه بتوانم پروژه‌هایم را اجرایی کنم خانه‌ام را فروختم. اگر کسی بخواهد به صنعت ورود کند نباید به امید مسؤولین باشد وگرنه به جایی نمی‌رسد. کسی که در این صنعت نباشد قابلیت این را ندارد که درباره دستگاه‌ها نظر کارشناسی بدهد و این یکی از باگ‌هایی است که متاسفانه در کشور با آن درگیر هستیم.
پایان پیام/