برنده جایزه مصطفی (ص)| افزایش شانس درمان سرطان با تزریق مستقیم دارو به سلول بیمار
امید فرخ‌زاد، پزشک و استاد دانشگاه هاروارد، با طرح «توسعه نانوذره‌ها برای درمان بیماری‌ها به ویژه سرطان» برنده ایرانی پنجمین دوره جایزه مصطفی (ص) در حوزه علم و فناوری زیستی و پزشکی شده است.
به گزارش گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس، امید فرخ‌زاد، پزشک ایرانی و استاد دانشگاه هاروارد، به عنوان تنها برگزیده ایرانی جایزه علمی مصطفی (ص) در دوره پنجم بود. وی دانشمند و کارآفرین ایرانی در زمینه توسعه نانوداروهاست و مدیر و رئیس هیات‌مدیره و مدیر عامل شرکت سییر (SEER)، همچنین بنیان‌گذار شرکت‌های بیند (BIND) و شرکت تارودا تراپدیکس(Tarveda Therapeutics) است.
فرخ‌زاد متولد 1347 تهران است و مدرک کارشناسی خود را در زمینه زیست‌شناسی در سال 1991 از دانشگاه ماساچوست در بوستون آمریکا و مدرک پزشکی را از مدرسه پزشکی بوستون دریافت کرده است و علاوه بر این زمینه‌های علمی، در زمینه مدیریت و کارآفرینی نیز دستی بر آتش دارد. او دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت کسب‌و‌کار از مدرسه مدیریت اسلوآن موسسه فناوری ماساچوست آمریکا (ام‌آی‌‌تی) در سال 2017 است.
عنوان تحقیق وی که برگزیده پنجمین دوره جایزه مصطفی (ص) شده، «توسعه نانوذره‌ها برای درمان بیماری‌ها به ویژه سرطان» است. این تحقیقات بر توسعه فناوری‌های نانوذره درمانی متمرکز بوده و وی پیشگام توسعه و آزمایش ترکیبی کاملا کارامد از نانوذرات چندکاربردی برای کاربردهای درمانی و پزشکی بوده است.
نام فرخ‌زاد برای کاربرد مواد هدفمند مشخص به منظور رساندن داروهای شیمی‌درمانی با کمک نانوذرات به سلول‌های سرطانی در بین دانشمندان جهان شناخته شده است. یکی از موضوعات روز در علم پزشکی دارورسانی هدفمند است؛ به این معنی که پزشکان به دنبال راهکاری برای رساندن دارو به بافت بیمار هستند، به گونه‌ای با عبور از دیگر بافت‌ها فعال نشده و یا از بین نرود.
وی همچنین در مورد بیماری‌های مرتبط با تصلب شرایین تحقیق و ابزارهای نانویی رساندن دارو موسوم به پهپادهای زیست‌فروپاش (وسیله‌ای برای انتقال دارو که از مواد زیستی ساخته شده و بعد از استفاده در بدن از بین می‌روند) را طراحی کرده که نوع مشخصی از دارو را به بدن می‌رساند و موجب بهبود بیمار می‌شود.
پهپادها، در واقع ابزارهای دارورسانی هستند که در اندازه‌های نانویی که می‌توانند نوع مشخصی از مولکول را با خود به ذخیره‌های چربی در شرایین حمل کنند. این روش، روشی جدید برای جلوگیری از حمله قلبی است که حدود 8 سال قبل و در سال 2015 فرخ‌زاد به آن دست یافته بود.
یکی دیگر از دستاوردهای این دانشمند ایرانی، طراحی و توسعه نوعی برچسب زخم کلاژن با نانوذره‌هاست که در واقع نوعی ربات زیست‌فروپاش کوچک است و برای بیماران دچار حوادث شدید استفاده می‌شود.
جراحت‌های ناشی از تصادف‌های شدید می‌تواند موجب شکستگی‌های شدید استخوانی شود و بعد از عمل‌های ارتوپدی احتمال عفونت زیادی است. این برچسب ها می‌تواند آنتی‌بیوتیک و دیگر داروها را برای تسریع بهبود استخوان شکسته و زخم به شکلی بهتر و کنترل‌شده‌تر نسبت به رویکرد فعلی، به موضع برسانند و از عفونت و جراحی‌های بعدی به این دلیل جلوگیری کنند.
فرخ‌زاد، تاکنون مقالات زیادی نیز منتشر کرده است. تعداد کل مقالات چاپ شده: 245 عدد از سال 1993 تا سال 2022 که در پایگاه نمایه‌سازی وب آو ساینس نمایه شده‌اند. تعداد کل ارجاعات به مقالات دکتر فرخ‌زاد 55 هزار و 980 ارجاع بدون خوداستنادی و شاخص اچ 105 دارد.
پایان پیام/