چطور در کنار خانهداری از وظایف سیاسی بازنمانیم
از ویژگیهای عبادی و معنوی حضرت فاطمه (س) زیاد شنیدهایم. در این گزارش با توجه به سیرهٔ حضرت زهرا (س) در میدان سیاست، توصیههایی برای بانوان امروز داریم که در کنار همسرداری و فرزندداری، از وظایف اجتماعی و سیاسی خود بازنمانند.
گروه زندگی: از ویژگیهای عبادی و معنوی حضرت فاطمه (س) زیاد شنیدهایم؛ از اینکه تقسیمشدن کارهای بیرون و درون خانه و گرفتن مسئولیت کارهای درون خانه را برای خود نعمت میدانستند و همسری تمام و کمال برای مولا علی علیهالسلام و مادری همهچیزتمام برای فرزندانشان بودند.
اما شاید از ابعاد سیاسی، اجتماعی و جهادی شخصیت ایشان آنچنان آگاه نباشیم. بانویی که در خانهٔ انقلابی بزرگ و مبارزهای جهانی به دنیا آمد؛ از کودکی با سختی مبارزات مکه، شعب ابیطالب و مهاجرت به مدینه دستوپنجه نرم کرد؛ و با مردی ازدواج کرد که تمام زندگیاش وقف جهاد در راه خدا بود.
در این گزارش با توجه به سیرهٔ حضرت زهرا (س) در میدان سیاست، توصیههایی برای بانوان امروز داریم.
زنان باید در مواجهه با اتفاقات روز کشور و جهان هوشیاری و بصیرت خود را حفظ کنند
به اتفاقات جامعه حساس باشید
در تاریخ و سیرهٔ حضرت فاطمه (س) میبینیم که ایشان در سختترین شرایط نیز از اتفاقات سیاسی پیرامون خود غافل نشدند. میدانیم که سادهترین و بیربطترین رویدادهای کشور و جهان، ممکن است پیشزمینه یا امتداد جریانی مهم باشد؛ بنابراین نباید آنها را بیاهمیت پنداشت.
قرار نیست حتماً شغل یا فعالیت سیاسی داشته باشیم. حساس بودن به اوضاع کشور و سواد و بینش سیاسی ربطی به شاغل یا خانهدار بودن ندارد. جنمی است در درون فرد و وابسته به سطح دغدغهٔ او. هر کدام از ما، در سنگر خانه یا در سنگر شغلی خارج از خانه، میتوانیم با پیگیری دقیق اخبار و مسائل روز و انتشار اطلاعات مهم و موثق در جامعهٔ خود ایفای نقش کنیم.
سیاست و عبادت ضدیتی با هم ندارند
عدهای به اشتباه فکر میکنند آنهایی که اهل عبادت و ذکر و دعا هستند، دیگر نباید وارد مسائل سیاسی شوند یا اینگونه مطالب را پیگیری کنند. بعضی دیگر هم تصور میکنند با پرداختن به سیاست و جهاد در راه خدا، زمام امور خانه و همسر و فرزندان از دستشان خارج میشود. اما «سیاست ما عین دیانت ماست و دیانت ما عین سیاست ما.» (میرزا علیاکبر شیخالاسلام).
اینها هیچ ضدیت و منافاتی با هم ندارند. بلکه باعث تکمیل ابعاد شخصیتی انسان میشوند. همانطور که حضرت زهرا (س) در اوج بینش و جهاد سیاسی، بانویی بودند که هرگز همسر خود را در هیچ زمینهای ناخشنود نکردند، ضمن اینکه مادری فوقالعاده هم بودند.
ناامیدی سیاسی را از خود دور کنید
در میدان جهاد و فعالیت سیاسی طبیعی است که گاهی به خاطر اشکالات، ناکارآمدیها و کارشکنیها دلشکسته و غمگین شویم. اما این نباید ما را از میدان به در کند و از مطالعه، مطالبه و پیگیری مسائل بازدارد. در منش سیاسی مسلمانان واقعی عبارتهایی مثل «بخوانیم و بدانیم که چه بشود؟»، «هر چه بیشتر بدانیم، بیشتر عذاب میکشیم!»، «کاری از ما ساخته نیست؛ خانه از پایبست ویران است!» و… جایی ندارد.
به هیچ وجه و با هیچ توجیه و بهانهای نباید کسب دانش و آگاهی و انتشار و اطلاعرسانی آن را کنار بگذاریم. کوچکترین تلاش ما برای افزایش بینش و سواد سیاسی خود و دیگران، میتواند به تدریج باعث ایجاد یک جریان برای مطالبه و بهبود امور شود.
حافظهٔ سیاسی خود را تقویت کنید
حضرت زهرا (س) در شرایط حساسی که جامعه در سراشیبی سقوط و انحراف قرار داشت، با قدرت، آگاهی و بصیرت، موضعگیری سیاسی کردند و حوادث و جریانهای امت را از قبل بعثت پیامبر (ص) تا آن لحظه تحلیل کردند. این از حافظهٔ سیاسی و تسلط ایشان به مسائل سیاسی جامعه نشأت میگیرد.
برای موضعگیری و احیاناً انتخاب، از منابع و افراد معتبر تحقیق کنید. بررسی پیشینهٔ سیاسی و مبانی فکری افراد و جریانها را از قلم نیندازید. آنها را در بستر حوادث گذشته و حال بررسی کنید. با کنار هم چیدن اطلاعات بهدستآمده میتوانید به یک تحلیل اولیه برسید و با مطالعه و پژوهش بیشتر به آن عمق ببخشید.
در میدان حقطلبی برای انجام تکلیف بزرگ، باید پای همه چیز ایستاد
در هر شرایطی حقطلب باشید
در تاریخ نقل شده که حضرت زهرا (س) در حالی که از ضعف و درد جسمی رنج میبردند، خود را به مسجد رساندند تا نگذارند حق جانشینی مولا علی علیهالسلام پایمال شود. یکتنه در مقابل تمام جامعهٔ خود که به بیراهه میرفتند، ایستادند. همین نقل تاریخی هر بهانه و توجیه ما را برای سکوت در مقابل پایمالشدن حق، بیاعتبار میکند.
به بیان رهبر انقلاب، زن مسلمان ایرانی که حضرت فاطمه (س) را الگوی خود قرار داده، در میدان حقطلبی ۳ وظیفهٔ مهم دارد: «فهم درست، هوشیاری در درک موقعیتها و انتخاب بهترین کارها. اگرچه با فداکاری و ایستادن پای همه چیز برای انجام تکلیف بزرگی که خدا بر دوش انسانها گذاشته است، همراه باشد.».
شخصیت خود را در همهٔ ابعاد رشد دهید
تکبعدی نباشید. قرار نیست مدیریت داخلی خانه و پرداختن به امور همسرداری و تربیت فرزند شما را از انجام وظایف اجتماعی بازدارد. حضرت زهرا (س) در کنار اینها، یک مجاهد غیور و خستگیناپذیر در حوادث سیاسی مهم بعد از شهادت پیامبر (ص) بودند؛ که در مسجد در دفاع از ولایت، موضعگیری صریح و جریانساز سیاسی کردند و دربارهٔ نفوذ جریان نفاق در جامعه هشدار دادند.
از لحاظ معنوی، ایشان عابدی بزرگ بودند که مثل اولیای الهی به عبادت و نماز شب و قیام برای خدا میپرداختند. در بعد علمی هم دانشمندی بینظیر بودند؛ و در مسجد مدینه خطبهای طولانی و فیالبداهه در نهایت فصاحت و بلاغت خواندند که به قول علامه مجلسی دانشمندان و بزرگان علمی باید عبارات پرمغز و زیبای آن را معنی کنند.
بنابراین خودسازی معنوی و اخلاقی و نیز کسب علم باید در برنامهٔ روزانهٔ ما باشد.
حضرت زهرا (س) بهترین فرزندان را تربیت کردند
به فکر پرورش فرزندان آگاه و باایمان باشید
مادران آگاه، فرزندان آگاه و دغدغهمند تربیت میکنند. مادری که هنگام عبادت برای تمام مؤمنان و مسائل عمومی دنیای اسلام دعا میکند، به فرزندش میآموزد به اوضاع جامعهٔ خود بیاعتنا نباشد و سعادت دیگران را سعادت خود بداند.
مادری که خودسازی و کسب علم کرده و ناراستیها را از وجود خود زدوده، انسانهایی با روح و روان سالم، بیعقده، خوشروحیه و مفید برای جامعه تربیت میکند.
مادری که به حضرت زهرا (س) تأسی کند میداند اهمیت کار او به عنوان کسی که یک نسل را به وجود میآورد و آن را درست تربیت میکند، از کار هر مخترع و دانشمندی باارزشتر است.
حضور در صحنههای اجتماعی و سیاسی را در برنامهتان بگنجانید
برای اثرگذاری اجتماعی و سیاسی تلاش کنید
در همان تکاپوی زندگی و جهاد همسر، حضرت زهرا (س) کانون مراجعهٔ مردم گرفتار بودند و از آنها مشکلگشایی میکردند. با وجود همین دغدغهها، حسن و حسین را پرورش دادند که سرور جوانان بهشت هستند و زینب (س) را که در کربلا پیامبرانه نقشآفرینی میکند. این سبک تربیت خود روشی برای اثرگذاری و جریانسازی سیاسی و اجتماعی است.
ایشان پیش از رحلت پیامبر (ص) در ماجرای مباهله حضور داشتند و با وجود فرزندان خردسال در جنگهای مسلمانان بهعنوان پرستار به مجاهدان کمک میکردند.
پس از شهادت پیامبر (ص) نیز با توجه به جایگاهشان در جامعه، حضور جدیتری در اجتماع و سیاست داشتند. خطبهٔ فدکیه و حمایت از جانشینی مولا علی علیهالسلام بعد از پیامبر (ص) یکی از اقدامات بسیار مهم و اثرگذار ایشان در این زمینه است. در نهایت نیز در دفاع از ولایت به شهادت رسیدند که این، لزوم پشتیبانی و دفاع از ولایت تا پای جان را نشان میدهد.
پایان پبام/