خشکسالی به جان اردبیل افتاد؛ اصلاح الگوی کشت راهکاری در مقابله با خسارت‌ها
کمبود بارش‌ها و خشکسالی در اردبیل به یکی از مشکلات روز استان اردبیل تبدیل شده و ۳۵۰ هزار هکتار از اراضی دیم این استان را تحت تاثیر خود قرار داده و اما با اقداماتی از قبیل اصلاح الگوی کشت می‌توان خسارت‌های وارده را کاهش داد.
خبرگزاری فارس – اردبیل: خشکسالی و کاهش شدید میزان بارش‌ها در استان اردبیل در سال زراعی جاری به یکی از دغدغه‌های اصلی شهروندان به خصوص کشاورزان و روستاییان این استان تبدیل شده است.
این خشکسالی بی‌سابقه تا به حدی بوده که ۳۵۰ هزار هکتار از اراضی این استان را تحت تاثیر خود قرار داده و به نوعی برداشت محصول از این اراضی را غیر ممکن کرده و ضرر هنگفتی را متحمل کشاورزان و روستاییان کرده است.
استانی که تا به امروز اخبار بارش‌های سنگین از برف و سرسبزی و تولید انوع محصولات کشاورزی از آن به گوش می‌رسید هم اکنون با پدیده خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند و این موضوع معیشت کشاورزان و باغداران را با مشکل مواجه می‌کند.
خسارت هنگفت خشکسالی به دیمزارها/ خسارت‌های وارده به دولت گزارش داده می‌شود
این موضوع سبب شد تا علیرضا مهاجر، معاون امور زارعت وزارت جهاد کشاورزی در روزهای اخیر سفری به استان اردبیل داشته باشد. وی در جریان بررسی مشکلات خشکسالی در اردبیل عنوان کرد: خشکسالی به دیمزارهای اصلاندوز، گرمی، انگوت، بیله سوار و پارس آباد مغان خسارت هنگفتی وارد کرده که با کارشناسی و بررسی‌های بعمل آمده، خسارت‌های وارده به دولت گزارش داده می‌شود تا از کشاورزان آسیب دیده حمایت شود.
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی اصلاح الگوی کشت را یکی از برنامه‌های اصلی وزارت جهاد کشاورزی از پاییز سال گذشته عنوان کرد و گفت: کشاورزانی که با کمبود آب مواجه هستند چاره ای ندارند جز اینکه الگوی کشت را رعایت کنند و از کشت محصولات پر آب بر از قبیل هندوانه، خربزه، خیار و گوجه خودداری کنند.
خسارت ۱۰۰ درصدی به ۳۵۰ هزار هکتار دیمزار
نادر تقی‌زاده، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل نیز بیان کرد: ۳۵۰ هزار هکتار دیمزار بین ۸۰ تا ۱۰۰ درصد خسارت دیده اند که در مشگین شهر ۱۰۰ درصد خسارت، در گرمی و انگوت ۱۰۰ درصد خسارت، اصلاندوز ۸۰ درصد و بیله سوار نیز ۸۰ تا ۱۰۰ درصد خسارت به دیمزارها وارد شده است.
وی افزود: بیش از دو ماه است که موضوع خشکسالی را با مکاتباتی از طریق وزارت جهاد کشاورزی و سایر نهادها پیگیر هستیم و امیدواریم هر چه سریعتر با تدبیری مناسب جبران خسارت کشاورزان و زارعین انجام شود.
اردبیل جزو ۴ استان اول با بیشترین تنش آبی
کاهش میزان بارش‌ها به گونه‌ای بوده که به گفته حمید فضایلی، معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اردبیل این استان در حال حاضر جزو ۴ استانی است که بیشترین تنش را از لحاظ وضعیت منابع آبی تجربه می‌کند.
وی هم‌چنین با اشاره به کاهش میزان حجم ذخیره آب سد یامچی در سال جاری عنوان کرد: حجم ذخیره آب سد یامچی به ۲۷ میلیون مترمکعب کاهش یافته که این میزان در مدت مشابه ۱۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده و به کمترین میزان خود در این مدت رسیده است.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اردبیل با اشاره به کاهش ورودی سد یامچی نسبت به مدت مشابه سال قبل ادامه داد: حجم ورودی سد یامچی هم اکنون ۶۰۰ لیتر در ثانیه است در حالی‌که در مدت مشابه سال قبل این رقم بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ لیتر در ثانیه بود.
وی با اشاره به اینکه امسال به هیچ وجه برای مصارف کشاورزی از سد یامچی تخصیص نخواهیم داشت، عنوان کرد: با همکاری سازمان جهاد کشاورزی استان سعی می‌کنیم بخشی از کسری آب کشاورزی در شهرستان اردبیل را از طریق ۲۲۱ چاه محدوده این شهرستان جبران نماییم.
۶۰ درصد اراضی دیم استان اردبیل تحت پوشش بیمه نیست
اما یکی از مهم‌ترین موضوعات در چنین مواقعی که می‌تواند مرهمی بر دردهای کشاورزان باشد، پوشش بیمه‌ای محصولات دیمزار بوده که متاسفانه این موضوع در سال‌های گذشته مغفول مانده، به طوری‌که طبق گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل ۶۰ درصد اراضی دیم استان اردبیل تحت پوشش بیمه قرار نگرفته‌اند.
تقی زاده بیان کرد: زارعینی که اراضی دیم خود را تحت پوشش برده بودند نگرانی از بابت جبران خسارت ندارند چرا که بیمه با ارزیابی کارشناسی خسارت وارده را جبران خواهد کرد.
وی گفت: مشکل ما ۶۰ درصد دیم کاران استان اردبیل است که محصولات خود را تحت پوشش بیمه نبرده‌اند و خسارت وارده به سختی جبران خواهد شد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل ضرورت ترغیب زارعین را به پوشش بیمه‌ای محصولات دیمزارها در سال زراعی آینده یادآور شد و بیان کرد: ما باید از تریبون‌های مختلف رسانه‌ها و ظرفیت ائمه جمعه و جماعات استفاده کنیم تا کشاورزان ترغیب و تشویق به پوشش بیمه‌ای محصولات خودشان باشند.
وی تصریح کرد: ۴۰ درصد دیمزارهای استان اردبیل با اجرای طرح جهش تولید تحت پوشش بیمه قرار گرفتند که خسارت وارده به آنها از طریق صندوق بیمه جبران خواهد شد.
رئیس سازمان گفت: صندوق بیمه محصولات کشاورزی باید راهکارهای مناسب را در سال زراعی پیش رو برای پوشش بیمه‌ای گسترده اراضی دیم استان به کار گیرد تا زارعین با رغبت بیشتر در این امر ورود پیدا کنند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل افزود: کشاورزان انتظار دارند مجلس و دولت در پرداخت منابع حمایتی و بلاعوض، استمهال بدهی و پرداخت تسهیلات جدید کشاورزان خسارت دیده را کمک کنند.
فرآیند پرداخت خسارت‌ها توسط بیمه بسیار کُند است
اما با پیگیری‌ها نشان می‌دهد که دلیل عدم رغبت کشاورزان برای بیمه کردن اراضی خود، عدم پرداخت به موقع خسارت‌های وارده توسط بیمه بوده و عیسی شاهی‌زارع، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی در این خصوص به خبرنگار خبرگزاری فارس در اردبیل گفت: متاسفانه فرآیند پرداخت خسارت‌ها توسط بیمه بسیار کند بوده و پس از چندین ماه از بروز حوادث شاهد پرداخت خسارت‌ها هستیم.
وی افزود: در کنار آن هزینه اندک در کارشناسی میزان خسارت‌های وارده نیز از دیگر مشکلات و دلایل عدم رغبت کشاورزان برای بیمه کردن اراضی خود است و انتظار می‌رود که هزینه تخصیص یافته برای خسارت‌های وارده به اراضی تحت پوشش نزدیک به واقعیت‌های موجود باشد.
شاهی زارع، با اشاره به راهکارهای موجود برای مقابله با چنین حوادثی بیان کرد: متاسفانه پدیده خشکسالی در سال زراعی جاری تمامی کشاورزان استان را تحت تاثیر خود قرار داده و معیشت روستاییان را با مشکل مواجه کرده است.
استفاده از منابع حوادث غیرمترقبه از راهکارهای کاهش خسارت‌های خشکسالی
وی افزود: برخی از اراضی دیم موجود در استان تحت پوشش بیمه بوده‌اند و اما بخشی تحت پوشش بیمه قرار نگرفته‌اند و از این رو با توجه به وضعیت موجود دست‌اندرکاران دولت باید هر چه سریعتر وارد عمل شده و از محل حوادث غیرمترقبه اراضی دیمی که تحت پوشش بیمه قرار ندارند را نیز یاری کنند.
شاهی زارع تصریح کرد: لازمه این موضوع ایجاد ستادی در استان متشکل از نمایندگان استانداری، سازمان برنامه و بودجه، جهاد کشاورزی و فعالان بخش خصوصی کشاورزی است تا بلافاصله این بحث رصد شده و اراضی دیم غیر تحت پوشش بیمه شناسایی شده و با محاسبه خسارت‌های وارده، تلاش‌ها تخصیص منابع مورد نیاز از محل حوادث غیرمترقبه انجام گیرد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی اردبیل عنوان کرد: متاسفانه عملکرد سازمان جهاد کشاورزی استان در خصوص بروز این پدیده قابل قبول نبوده و باید پیشتر از این نسبت به برگزاری جلسات کارشناسی و بررسی ابعاد پدیده خشکسالی در سال جاری اقدام می‌کرد.
اصلاح الگوی کشت یکی از راهکارهای مقابله با خشکسالی است
وی هم‌چنین با اشاره به اصلاح الگوی کشت به عنوان راهکاری برای مقابله با چنین پدیده‌هایی بیان کرد: در خصوص اراضی دیم باید ارقامی برای کشت معرفی شود که مقاومت بیشتری در برابر کم آبی و چنین پدیده‌هایی داشته باشد و الگوی کشت نیز در سایر اراضی آبی نیز باید به شکل صحیح انجام گیرد.
شاهی زارع تصریح کرد: متاسفانه الگوی کشت به درستی اجرا نمی‌شود و در حد شعار باقی‌مانده است و ضروری است تا بسته‌های تشویقی و تنبیهی برای اجرای کامل طرح اصلاح الگوی کشت در استان انجام گیرد تا هم مقابله با چنین پدیده‌هایی به راحتی انجام گیرد و هم برداشت بی رویه از آب‌های زیرزمینی به حداقل برسد.
به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، استان اردبیل سالانه با تولید حدود ۴ و نیم میلیون تن انواع محصولات کشاورزی، ۴ درصد از تولیدات کل کشور را تامین می‌کند؛ لذا بروز خشکسالی و خسارت به اراضی کشاورزی این استان سبب مشکلاتی در تامین محصولات کشاورزی مورد نیاز نیز می‌شود.
از طرفی دیگر پدیده خشکسالی مساله‌ای است که امکان رخداد آن با توجه به تغییر اقلیمی و هم چنین وضعیت جوی وجود دارد و از همین رو این موضوع باید همواره مد نظر کشاورزان و هم چنین مسئولان امر قرار گیرد و برنامه‌ریزی‌های لازم در راستای مقابله به موقع و مناسب با آن انجام شود.
اصلاح الگوی کشت و عدم کشت محصولات آب بر و هم چنین بیمه کردن محصولات کشاورزی جزو اقداماتی است که باید با یک تعامل مناسب بین کشاورزان و مسئولان برای کاهش خسارات وارده به موقع بروز چنین حوادثی انجام گیرد.
انتظار می‌رود که مسئولان امر با همکاری و همراهی کشاورزان زحمت کش با انجام اقدامات لازم در این راستا از بروز خسارت‌های سنگین در صورت رخداد چنین حوادثی کاهش دهند.
پایان پیام/۳۷۲۷/