امیر غدیر| مفهوم سازی غدیر برای فرزندان چرا و چگونه؟
کودک و نوجوان امروز ما باید بداند که غدیر یک جشن مناسبتی تشریفاتی نیست که در طول سال برایش یک روز تنها در نظر بگیرند و بعد هم تمام بشود و برود. این موضوع راه انسان‌ها را در طول تاریخ هموار کرده است. نسل امروز ما نیاز به تبیین دارد تا ذهنش روشن شود اما پدر و مادر در این راستا چه وظیفه‌ای بر عهده دارند؟ این گزارش را بخوانید.
گروه زندگی ـ زهره سعیدی: مسئله غدیر یکی از مهمترین مسائل مسلمانان است که در طول سال باید مورد توجه خانواده‌های ایرانی برای آموزش به فرزندانشان قرار بگیرد، بحث مناسبتی بودن و تشریفاتی شدن خیلی از ایام بر فلسفه وجودی آنها سایه انداخته است ، اینکه نیاز است ما چه معرفتی نسبت به این ایام داشته باشیم. در گرفتاری‌های روزمره‌مان آنها را فراموش نکنیم و چطور این معرفت را به فرزندانمان انتقال دهیم، بحثی قابل تأمل است.
درباره اعیاد خاصی مثل عید فطر، قربان، روزهای جمعه که به عنوان عید مطرح هستند و عید غدیر که پیش رویمان است، باید تفکری داشته باشیم اینکه صرفا عیدی به عنوان یک مناسبت داشته باشیم، باعث حفظ مفاهیم آن نمی‌شود. در این زمینه پدر و مادرها وظایف گسترده‌ای دارند.
*مراجعه به عبارات پیامبر اسلام(ص) درباره عید غدیر
برای روشن شدن این موضوع بهترین امر مراجعه به جملات و عبارات پیامبر در روز عید غدیر و خود خطبه غدیریه است، پیامبر(ص) در این خطبه مکرر می‌فرمایند که حاضران به غایبان ابلاغ کنند، پدران به فرزندان، والدین به فرزندانشان برسانند و همین بحث ابلاغ و تبلیغ را می‌رساند که یک وظیفه عمومی و احساس مسئولیت است که در آن مقطع تاریخی یک عده کثیری از افراد با آن به صورت عینی و حضوری درگیر شدند و قرار شد که نسل به نسل این امر منتقل شود. این اتمام حجت را پیامبر(ص) وظیفه حاضران دانست، اما ما به عنوان والدین این نسل چطور باید در برابر فرزندانمان این وظیفه تاریخی را به جا بیاوریم و به نوعی غدیر را همگانی و عمومی کنیم و به نسل‌های بعدی برسانیم:
*تبیین مفاهیم غدیر با چرایی به کودک و نوجوان
حجت‌الاسلام «علی اصلان‌زاده»؛ دبیر واحد شبهه‌شناسی مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم در این باره به فارس می‌گوید: «این روزها برخورد خانواده‌ها با خیلی از مسائل سطحی شده است چرا که هیچ بنیان و شالوده نظری و معرفتی برایش قائل نیستند یعنی فکر می‌کنند خیلی چیزها تشریفاتی است. فرض کنید عید غدیر هست و باید یک سری کارها انجام شود، یعنی آداب و مناسکی مثل سرزدن به سیدها یا چراغانی محل یا ولیمه دادن، همینقدر سطحی هم مسائل به بچه‌ها منتقل می‌شود، در حالیکه نسل امروز نیاز به تبیین مسائل دارد ، اگر اینطور نباشد، باید برای خیلی کارها انگیزه برایشان ایجاد شود. بچه‌ای که نداند چرا باید برای عید غدیر شادی کند ، شربت در خیابان پخش کند یا چراغانی کند، چطور می‌تواند این را به نسل آینده منتقل کند؟»
یکی از مناسکی که در ایام غدیر از قدیم الایام صورت می‌گرفته ولیمه دادن بوده است، اینکه چرا اهل بیت(ع) برای ولیمه دادن در روز عید غدیر تأکید داشتند باید به بچه‌ها آموزش داده شود، اینها انگیزه خیلی کارها را در آنها زیاد می‌کند و باعث می‌شود که با یک اتفاق، جرقه یا کشش مخالف دیگر به سمت دیگری نروند، چرا که اهمیت موضوع را می‌دانند در نتیجه اگر بی توجهی نسبت به نسل جوان در انجام آداب مربوط به اعیاد مذهبی می‌بینیم، علتش خود ما هستیم که به لحاظ معرفتی انگیزه سازی درست نکردیم تا خودمان از خیرات و برکات آن بهره ببریم.»
حجت‌الاسلام اصلان زاده می‌گوید:«کودک و نوجوان امروز ما باید بداند که غدیر یک جشن مناسبتی تشریفاتی نیست که در طول سال برایش یک روز تنها در نظر بگیرند و تمام بشود و برود. این موضوع راه انسان‌ها را در طول تاریخ هموار کرده است، برای همه کسانی که در طول تاریخ می‌خواهد بعد از این به دنیا بیایند، یک مسیری را نشان می‌دهد، تمامی نسل‌ها تکلیفی در این زمینه دارند که طبق فرمایش پیامبر تا روز قیامت آن را به گوش نسل‌های بعدی باید برسانند و این وظیفه را فرزندان ما هم در آینده به نحو احسنت می‌بایست انجام دهند.
لذا اگر اطعامی قرار است در این روز انجام شود، ولیمه‌ای داده شود یا شادی صورت بگیرد، صرف توجه به جنبه‌های هیجانی و خوشحالی آن در محیط خانه و هدیه دادن کافی نیست، اینها مقدمه‌ای است که افراد به اصل موضوع برسند، برپایی یک جشن خانگی با هدایت و معرفت زایی باید باشد. مسائل عاطفی،هیجانی و عمیق نیاز به ابزار هنر دارند. پدر و مادرها با نقاشی‌های ساده ، خط نویسی یا داستان گفتن می‌توانند به راحتی تبلیغ غدیر کنند.»
*ابزار هنر گره گشای مفاهیم معرفتی
گاه ممکن است برای بچه‌ها سوال ایجاد شود که مثلا چرا ما این کارها را انجام می‌دهیم؟ چرا برای غدیر جشن می‌گیریم،؟نیمه شعبان خیابان‌ها را چراغانی می‌کنیم ، حتی شاید نیمه شعبان برایشان بیشتر جا افتاده باشد چرا که بیشتر بدان توجه شده است اما بُعد غدیر به خوبی و محسوس آموزش داده نشده است.
حجت‌الاسلام اصلان زاده در این باره تأکید می‌کند: «اول توجه به جلوه‌های بصری و دوم نقش هدایت با توجه به ابزار هنر است. چنین چیزی باید در طول سال اتفاق بیافتد نه یک روز و یک شب خاص و اینکه یک برنامه مشترک برای همه سنین در خانه داشته باشیم، قطعا پدر و مادر می‌توانند برنامه‌هایی برای گروه سنی خاص در خانه برای بچه‌ها ترتیب دهند، مثلا بچه‌های بزرگتر را در غذا درست کردن مشارکت دهند یا اینکه برای آماده سازی وسایل پذیرایی یا چراغانی محل و مساجد یا سردر کوچه‌ها و همینطور کارهای دیگر مشارکت دهند.
همینطور پدر و مادر شب‌ها که اعضای خانواده جمع می‌شوند می‌توانند کتابی در باب غدیر آماده کرده و داستانی آن را برای اعضای خانواده بخوانند ، حال دیگر این خوراک فرهنگی و معرفتیاست که سوالات درونی ذهن کودک و نوجوان را پاسخ می‌دهد، از این جنبه نباید غافل شد.»
در نهایت اینکه همیشه حادثه غمبار عاشورا که ناشی از عدم توجه به مفهوم غدیر و مسئله غدیر بود، برایمان ترسیم می‌شود اما این نکته را توجه نمی‌کنیم که اگر افرادی بودند که در صحنه غدیر مفاهیم را نقل درست می‌کردند، پس از رحلت پیامبر(ص) دیگر شاهد شور قبیله‌ها و خانه نشینی اهل بیت(ع) و امام علی(ع) نبودیم. در مفهوم سازی ابعاد غدیر این مسائل نیز می‌توانند والدین برای آموزش به فرزندانشان مدنظر قرار دهند.
پایان پیام/