جامعه پایدار چگونه جامعه ای است؟!
کارشناسان برنامه «ساعت بیست و چهار و یک دقیقه» معتقدند؛ هنر جایی ضربه می خورد که سفارشی یا دولتی یعنی بین اجزا برای پول در آوردن معلق می شود این جا است که مفهوم و تفسیر و اصالت هنر از بین می رود.
فارس پلاس؛ دیگر رسانه‌ها – پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفت‌وگو: در برنامه « ساعت بیست و چهار و یک دقیقه » شبکه رادیویی گفت و گو با دکتر سید ابوتراب احمد پناه (عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس) و دکتر علیرضا داودی (کارشناس ارشد رسانه) به موضوع « هنر شناختی، رفتار سازی های خرده فرهنگی در جامعه پایدار» پرداخته شد.
جامعه پایدار چگونه جامعه ای است؟!
دکتر علیرضا داودی (کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی) در ابتدا گفت و گو این قسمت از سری برنامه های ساعت بیست و چهار یک دقیقه به تبیین و معرفی جامعه پایدار پرداخت و اظهار کرد: جامعه پایدار در نگاه علوم شناختی جامعه ای است که به درک روابطی اعم از روابط پیش برنده و پیشران و روابطی که گاها می توانند مانع از بروز یکسری از رویداد ها جهت بهم ریختن قواعد مد نظر یک فرآیند ثبات دار تلقی شود، رسیده باشد؛ بنابراین جامعه پایدار جامعه ای است که تکلیفش با خودش روشن است.
وی در ادامه عنوان کرد: ما در حوزه ادراک و شناخت ۱۲ سوال داریم و جامعه پایدار قدرت پاسخ دادن حداقل ۷ سوال را دارد یعنی زمانی که یک جامعه بتواند به ۵۱ درصد از سوالات پاسخ دهد مابقی سوالات در فرآیند شکل گیری عیان می شود، از این تعداد ۵ سوال سلبی، ۵ سوال ایجابی و ۲ سوال مهم و تمام کننده است.
داودی افزود: جامعه ای که بتواند به ۵۱ درصد از این سوالات پاسخ دهد یعنی قدرت ایجاد و برقراری ارتباط را دارد و جامعه ای که می تواند ارتباط برقرار کند قدرت همگویی و گفت و گو دارد، قدرت همگویی یکی از قواعد بسیار مهم در حوزه شناختی است که شما را به درک از وضعیت دیگران در بهترین حالت ممکن می رساند و نگاهی مشترک و واحد را موجب می شود.
این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی افزود: جامعه در قبال جامعه ۱۶ وضعیت را شامل می شود که از چهار حالت نشأت می گیرد، جامعه مردم با مردم، مردم با مسئولین، مسئولین با مردم و مسئولین با مسئولین که وقتی در یکدیگر ضرب می شوند ۱۶ حالت را شامل می شوند، جامعه با جامعه امکان هم فکری، همگویی و هم سازی دارد که نهایتا به آن جامعه سازگار شده گفته می شود.
وی در ادامه به تبیین نشانه ها و نماد های جامعه سازگار شده اشاره کرد و گفت: حداقل اعوجاج، درگیری اصطکاک و حداکثر سرعت برای رسیدن به یکسری از اهداف، المان ها و نگاره ها و انگاره هایی که در زیست بوم کلانشان قابل تعریف است را شامل می شود، جامعه پایدار جامعه ای است که قدرت درک، شناخت و فهم کاملا حقیقی و دقیق در آن وجود دارد.
داودی افزود: جامعه پایدار جامعه ای است که می تواند قوه ثقل خود را در سازه های مختلف به نحوی توزیع کند که همه به رغم آسیب دیدن بخشی از جامعه، امکان هم ثقل و هم راه شدن با ثقل مرکزی را داشته باشند، یعنی به شناخت و درکی دقیق و حقیقی از فرآیند تحول در جامعه رسیدند، در حوزه نخبگان عموما می گوییم نخبگان قابلیت بروز دادن هنر انتقال مرکز ثقل را دارند و جامعه معمولا به این فاز از توانمندی و مهارت اعتماد می کند.
هنر تجلی گاه ویژگی های فرهنگی در جامعه
دکتر سید ابوتراب احمد پناه (عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس) در ادامه عنوان کرد: در دل جامعه ای مانند توسعه پایدار شاهد تضاد هستیم و آن این است که پایداری متضاد با توسعه است و عنوان مطرح شده در علوم به این معنا است که در عین پایداری، رشد، توسعه و نوآوری با زیر ساخت های ثابت شکل گیرد.
وی افزود: انقلاب ما انقلابی فرهنگی است و از درون فرهنگ شکل گرفته است و بروز و ظهورش به شکل یک حکومت متجلی شد، زیبایی ها و جذابیت های فرهنگ به همان خورده فرهنگ ها است و بر خلاف بعضی سیستم ها و حکومت ها که سعی کردند آدم ها را یکسان و قالب مند کنند که در واقع در تضاد با ویژگی انسان بود سعی در پذیرش خورده فرهنگ ها در کنار یکدیگر را دارند.
احمد پناه ادامه داد: ارتباطات را می توان به چند دسته ارتباط با خود، ارتباط بین فردی، ارتباط عمومی و ارتباط جمعی تقسیم کرد. ارتباط بحث مهمی در یک جامعه مدنی و اجتماعی است چرا که یکی از ویژگی ها انسان همین جمع گرا بودن او است. حوزه هنر نیز یکی از تجلیات و وجوه ساخت فرهنگ را شکل می دهد بنابراین در یک جامعه مدنی وجود ارتباطات میان فردی چیزی است که می تواند فرهنگ و باور ها و نقاط مشترک بین خورده فرهنگ ها را مستحکم تر کند.
وی خاطرنشان کرد: هنر نوعی تجلی ویژگی های فرهنگی در جامعه است چرا که در حوزه های مختلف هنر را داریم و در واقع هنر زبان بیان این مفاهیم و باور ها و اعتقادات ذهنی است. ما در مدل های ارتباطی نیاز داریم حوزه شناختی یعنی معنا و مفهوم درون ذهن را تبدیل به یک رمز و نوعی نشانه گذاری قابل انتقال کنیم.
احمد پناه تصریح کرد: هنر را می توان یک زبان فراتر از زبان مصطلح کلمات دانست که همه خورده فرهنگ ها با آن امیخته شده و به وسیله آن تجلی پیدا می کنند.
تولید سازه های پایدار معیار تشخیص هنر اصیل
داودی در پاسخ به سوال کارشناس مجری برنامه در خصوص توان خرده فرهنگ ها در رفتار سازی یک جامعه، گفت: فرهنگ انقلابی در ایران سال های گذشته یک خرده فرهنگ بود اما تأسی و توصل به یکسری از قیود و اصول موجب می شود تا جامعه حق پذیر باشد. ابتدا باید پرسید آیا جنس خرده فرهنگ هایی که در حوزه های هنر و ارتباطات ما شکل می گیرد موید رفتاری پایدار در یک جامعه هست یا خیر ؟!
کارشناس مجری برنامه در ادامه افزود: زمانی که صحبت از جامعه پایدار می شود منظور جامعه ای است که اگر در دل خرده فرهنگ ها شکل گرفت در جامعه پایدار اثر منفی ندارد و جامعه را از فضای با ثباتش خارج نمی کند، چرا که ذات خرده فرهنگ ذاتی منفی و سازه ای مخالف بر خلاف جریان فکری و باور ها و اعتقادات اکثریت مردم عام جامعه است.
داودی ادامه داد: در حوزه پایدار سازی فرهنگ خرده فرهنگ ها وجود دارند و این امری کاملا طبیعی است اما اگر بتوانیم جلوی ظهور و بروز این خرده فرهنگ ها را از جانب قدرت بگیریم هنر کرده ایم، زمانی که به پایدار سازی می رسیم هنر بسیار اهمیت پیدا می کند. لازمه اطلاع از چگونگی ارتباط هنرمند با خودش آثار به جا مانده از صاحب اثر است و در واقع باید از اثر پی به موثر ببریم.
وی افزود: حال باید دید جنس هنر و هنرمندان و مسیر هنرمندسازی ما در حال تولید تقویت سازه های پایدار در فرهنگ می کند یا کمک به تقویت خرده فرهنگ سازی برای رسیدن به ایجاد اختلال شناخت می کند. در گریزی به زن، زندگی، آزادی باید گفت این خرده فرهنگ نیست چرا که اساسا سه مفهوم زن، زندگی و آزادی جزو مهمترین و عادی ترین مفاهیم تکثر فرهنگی ما است اما نکته این جا است که در حال حاضر مصادره به کدام دیدگاه شده است.
فرهنگ سازی وظیفه ذاتی سیستم است
احمد پناه افزود: اگر نگاهی کلی به هنر بیاندازیم مانند هنر خوشنویسی گفت و گو بین اساتید و شاگردان این حوزه سراسر ادب است و احترام است حتی سر مشق ها نیز ادب آموز است اولین سر مشق نیز ز ارباب ادب آداب آموز است، هنر یک فضیلت است و اهمیت دارد که بدانیم چه چیزی را هنر تلقی کنیم.
وی در ادامه به صحبتی از دکتر مزروعی اشاره کرد و گفت: ایشان می گفتند به هر کسی نمی شود چیزی یاد داد بلکه باید زمین مساعد باشد، هنر و فن بذری نیست که همه جا پاشیده شود، در هنر اصیل تربیت اولیه اهمیت دارد همان ابتدا طرف دست به کاغذ و قلم نمی زند ابتدا خضوع و فروتنی یاد می گیرد زیر نظر است تا ابتدا اهلیت را به دست آورد تا پس از آن دانش و فضیلت و هنر را فرا گیرد در واقع اساتید شاگرد را انتخاب می کردند، یکی از مشکلات فعلی ما نیز همین است که هنر را در اختیار همه بدون تربیت و اهلیت قرار دادیم.
احمد پناه ادامه داد: برخی از هنر ها مانند منور هستند، پایدار نیستند و نمی توانند قطب نما و هدایت گر باشند، اذان مرحوم موذن زاده اردبیلی، تابلو ظهر عاشورا استاد فرشچیان، مدح امام رضا علیه السلام توسط استاد کریمخانی این ها نمونه های بارز هنر فاخر هستند هنری ماندگار که تکراری نمی شود.
وی عنوان کرد: ما ابتدا باید به مفهوم هنر فاخر بپردازیم و در ورای آن به شیوه تربیت و زندگی هنرمند، هنری ماندگار می شود که به دنبال آن یاد خدا باشد، ریشه ها و شیوه تربیتی یک هنرمند در فاخر و ماندگار شدن آثار یک هنرمند موثر است، هنری مانند تابلو ظهر عاشورا استاد فرشچیان به همه لایه های اجتماعی رسوخ کرده و توانسته همه سلایق را به خود جذب کند، می شود از آن با نام روضه تصویری یاد کرد زمانی که به پشت پرده آثار هنری ماندگار نگاه می کنیم نیت ها، اصالت و یا خدا را می بینیم.
داودی افزود: میزان تعامل جامعه با خودش در حوزه فرهنگ سازی، به روز رسانی و ایراد یابی فرهنگی در حقیقت وظیفه ذاتی عینی یک سیستم است، در ایران این مردم هستند که به سیستم فرصت می دهند که بتواند به لحاظ شناختی ارتقا دهد، جنس کارکرد در ایران بسیار متفاوت با سایر کشور ها است.
این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی تصریح کرد: هنر جایی ضربه می خورد که سفارشی یا دولتی می شود یعنی معلق بین اجزا برای پول در آوردن می شود این جا است که مفهوم و تفسیر و اصالت هنر از بین می رود.
کارشناس مجری برنامه افزود: خرده فرهنگ زمانی شکل می گیرد که از حاکمیت تو سری خوردند، افرادی که از حاکمیت تو سری می خورند و خرده فرهنگی را شکل می دهند افرادی هستند که گروه های کوچک را شکل می دهند، نه می توان برای حاکمیت تقصیری ندید و نه می توان برای افراد به ماهوی افراد وظیفه ای برایشان نبینیم این ارتباطی دو طرفه است که باید کاملا دو جانبه نیز به آن نگاه کرد.
برنامه «ساعت بیست و چهار و یک دقیقه» گفتگویی تخصصی پیرامون بررسی و پیمایش عِلمی و عَملی و مصداقی در خصوص علوم شناختی و نبردهای شناختی با تاکید بر تکنیک‌ها و روش ها و بایسته‌ها است، روزهای دوشنبه و چهارشنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش می‌شود.
علاقه‌مندان می‌توانند نظرات خود را از طریق سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ و شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیام‌رسان‌های مجازی به اشتراک بگذارند. این برنامه به تهیه‌کنندگی نوشین رهگذر، اجرای سعید بارانی و کارشناسی محمد صالح حسین زاده به روی آنتن می‌رود همچنین در این برنامه فائزه سلطانی خبرنگار برنامه امواج شبهه و سیده فاطمه شعار به‌عنوان آیتم ساز فعالیت می‌کنند.
پایان پیام/غ