16 سال از فراق حاج حسن محمدی دولابی اسطوره قصیده‌خوانی گذشت+فیلم و صوت

16 سال از فراق حاج حسن محمدی دولابی اسطوره قصیده‌خوانی گذشت+فیلم و صوت

مرحوم استاد حسن محمدی دولابی، در میان مداحان و پیرغلامان مشهور به حافظه شعری بی‌تکرار است. او هزاران بیت شعر حفظ بود و در مجالس شعر تکراری نمی‌خواند. حاج مهدی آصفی از شاگردانش می‌گوید: «استاد ما را کسی بدون عبا ندیده بود.»

خبرگزاری فارس ـ حوزه مسجد و هیأت ـ امیرحسین کسائی: مرحوم عبدالله ملاباقر پیرغلام اهل بیت(ع) می‌گفت: استاد من کسی بود که وقتی آیت‌الله وحید خراسانی در مسجد کوچه حمام گلشن منبر می‌رفت و وعظ می‌کرد، کنار منبر ایشان می‌ایستاد و همان صحبت‌های آقای وحید را به نظم برای مردم می‌خواند. او از یک نابغه مداحی حرف می‌زد که حافظه شعری‌اش زبان زد بود. مرحوم استاد حاج حسن محمدی دولابی که بسیاری از پیرغلامان حا حاضر کشور همه شاگردان او بودند.

مدح حضرت زینب(س) با نوای مرحوم حسن محمدی دولابی ـ دختر اگر این بود که فاطمه دارد

حافظه شعری بی‌نظیری داشت

حاج حسن محمدی دولابی سال ۱۳۰۱ هجری شمسی به دنیا آمد و در ۲۶ مهر ۱۳۸۶ دار فانی را وداع گفت. او را به محفوظات بالای شعری از جمله هزاران قصاید طولانی می‌شناختند. مشهور است که او اگر سال‌ها در هیأتی، عرض ارادت و نوکری به خاندان عصمت می‌کرد، یک شعر تکراری نمی‌خواند. مرحوم حجت‌الاسلام سیدابوالقاسم شجاعی در این باره می‌گفت: «حافظه شعری مداح و شاعر باید کار کند. من ۴ سال اولین سطر منبرهای مرحوم حاج حسن محمدی دولابی را ثبت کردم و هیچ سطری را در این مدت تکراری نخواند. یعنی هر مرتبه یک شعر جدید خواند. این حافظه سرشار،‌ از مقام عالی مداح است.»

مرحوم حجت‌الاسلام سیدابوالقاسم شجاعی

اهل دنیا و مال آن نبود

حاج حسن بسیار هم ساده و بی‌تکلف بود و اصلاً در قید مال و دنیا نبود. با اینکه بعد از ورود به عرصه مداحی و ذاکری آل الله شغلی نداشت و امور زندگی‌اش با صله مداحی می‌گذشت، اما اهل مقرر کردن پاکت نبود. امیر محمدی دولابی برادرزاده‌اش به خبرنگار فارس می‌گوید: «او در هیأت‌های بزرگ تهران مثل فاطمیون، بنی‌فاطمه و … نوحه‌خوانی می‌کرد و ۵۰ سال در هیأت کارگران کفاش در بازار تهران روضه خواند. ایام ماه محرم ۱۰ روز در این هیأت حضور پیدا می‌کرد و نوحه می‌خواند. او مداح مخصوص آیت‌الله بروجردی بود و هر سال که ایشان ۱۰ روز در مشهد حضور پیدا می‌کرد و سخنرانی داشت، عموی بنده هم به مشهد می‌رفت و در آن مجلس روضه می‌خواند. همیشه تعریف می‌کرد که شب آخر این جلسه خداحافظی‌اش را با پیغام انجام می‌داد تا مبادا حرف از پاکت و صله به میان بیاید.»

مرحوم حسن محمدی دولابی

کلاس مداحی نداشت و افراد را در خانه آموزش می‌داد

مرحوم دولابی، استاد بسیاری از پیرغلامان شاخص این روزهای کشور است که شاید سرآمد آن‌ها را حاج مهدی آصفی بتوان معرفی کرد که خود از منظر حافظه شعری بسیار غنی است. برادرزاده‌اش می‌گوید: «او کلاس مداحی نداشت، بلکه این شاگردان همچون استاد آصفی به منزل عموی ما می‌آمدند و گویی کلاس خصوصی داشت.»

مرحوم عبدالله ملاباقر

روی حفظ کردن شعر بسیار حساس بود

مرحوم عبدالله ملاباقر از شاگردان او درباره روند آموزش مداحی او می‌گفت: «در آموزش مداحی خیلی سختگیر بود! مثلاً می‌گفت: شعر صفحه فلان کتاب میرزاحبیب را حفظ کن. گاهی آن شعری که می‌گفت، ۶۰ تا ۷۰ بیت بود. روز‌ها سر کار بودم و شب‌ها با مکافات، شعر حفظ می‌کردم. با تشر می‌گفت: بخون! ۲ سه بیت اول را که می‌خواندم، اشاره می‌کرد که صبر کن. بعد، ۲۰ خط می‌آمد پایین‌تر و می‌گفت: این بیت رو بخون. چند بیت که می‌خواندم، دوباره ۱۰ خط می‌آمد بالا و با تشر می‌گفت: اینجا رو بخون. خودش هم همه دیوان‌ها را حفظ بود. شاید چند ده هزار بیت شعر در سینه داشت.»

مداحی مرحوم حاج حسن محمدی دولابی در ایام فاطمیه

خاطره گفت‌وگوی مرحوم فلسفی با مرحوم محمدی دولابی

او تسلط بسیاری روی اشعار داشت تا جایی که برای هر مناسبت شاید ده‌ها قصیده حفظ بود. محمدی دولابی برادرزاده‌اش می‌گوید: «مرحوم علی قصری در خاطراتش از عموی ما می‌گفت که زمانی محروم فلسطفی در فاطمیه منبر داشت و بعد از آن بنا بود حاج حسن روضه‌خوانی کند. زمانی که آقای فلسفی از منبر پایین آمد، به عموی ما گفت که فلانی چهلمین قصیده را برای حضرت زهرا(س) بخوان. شاید عموی من ۱۰۰ قصیده برای حضرت زهرا(س) حفظ بود که این‌ها را در ذهن خود شماره‌گذاری داشت و این اشاره مرحوم فلسفی به این نکته بود.»

عباس گلبانگ محمدی

۹۰ شب ، شعر غیرتکراری خواند

عباس گلبانگ محمدی که به مجموعه‌دار نوارها و صوت‌های مذهبی مشهور است هم درباره استاد حسن محمدی دولابی خاطره‌ جالبی دارد و می‌گوید: «مرحوم «حاج حسن محمدی دولابی» را برای سه ماه به یک هیأت دعودت کردند. عین ۹۰ شب را شعر غیرتکراری خواند. آن هم هر شب، یک شعر مدح، یک مرثیه و یک نوحه کاغذ دست نمی‌گرفت و همه را از حفظ می‌خواند. او با این مداحان که یک کاغذ دستشان می‌گیرند و بالا و پایین می‌پرند. زمین تا آسمان فرق داشت. به قول شاعر:

زمین تا آسمان فرق است بین عارف و عامی
که هرگز ذره خورشید، جهان آرا نخواهد شد
نشاید گفت استاد سخن، طفل دبستان را
مگس هم بال و هم پرواز با عنقا نخواهد شد

حاج مهدی آصفی، شاگرد مرحوم حسن محمدی دولابی

او را هیچگاه بدون عبا ندیدند

مرحوم دولابی در نوع پوشش و رعایت حد و حدود مداحی بسیار دقت داشت، طوری که هیچ‌گاه در خیابان بدون عبا که لباس مشهور و معروف روضه‌خوان‌ها محسوب می‌شد، حاضر نمی‌شد و این امروز در میان شاگردانش هم مشهود است. حاج مهدی آصفی از شاگردان او می‌گوید: «استاد ما را کسی بدون عبا ندیده بود. حتی وقتی زنبیل دست می‌گرفت و به سبزی‌فروشی خیابان زیبا (محل زندگی‌اش) می‌رفت، حتما پالتوی بلند می‌پوشید و عبا می‌انداخت.»

کتاب زندگینامه مرحوم دولابی در دست تألیف است

به این دلیل که استاد موسیقی بود، در زمان رژیم پهلوی به او پیشنهاد می‌دهند که برای رادیو و تلویزیون اذان بگوید، اما به دلیل بی‌بندوباری‌های موجود در محیط استودیوها، او و جمع دیگری به تبعیت از سیدمهدی قوام تصمیم گرفته بودند با رادیو همکاری نکنند. جواد بوجار برادرزاده همسرش که این روزها مشغول نگارش کتابی در خصوص این پیرغلام است با نقل این خاطره می‌گوید: «سه روز قبل از وفاتش خواب می‌بیند که آمده‌اند او را به مکه ببرند و این را برای فرزندانش تعریف می‌کند. فرزندانش تصور می‌کنند این حرف‌ها عوارض جراحی سر اوست. اما بعد از سه روز از دنیا می‌رود.»

طبق برنامه کتاب زندگینامه مرحوم حسن محمدی دولابی تا سال آینده منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. پیکر این پیرغلام در مقبره ابن‌بابویه قم به خاک سپرده شد. او را به فاتحه‌ای مهمان کنید.

پایان پیام/